Ветанымнынъ хош аэнки...



⇦ къайтмакъ


Номан Челебиджиханнынъ

назмиетинден нумюнелер

АНТ ЭТКЕНМЕН

Ант эткенмен миллетимнинъ ярасыны сармагъа,

Насыл олсун, бу заваллы къардашларым чюрюсин?

Онлар ичюн окюнмесем, къайгъырмасам, янмасам,

Юрегимде къара къанлар къайнамасын, къурусын!



Ант эткенмен шу къаранлыкъ юрткъа шавле серпмеге,

Насыл олсун, эки къардаш бир-бирини корьмесин?

Буны корип бусанмасам, мугъаймасам, янмасам,

Козьлеримден акъкъан яшлар дерья-денъиз, къан олын.



Ант эткенмен, сёз бергенмен миллет ичюн ольмеге,

Билип, корип миллетимнинъ козьяшыны сильмеге.

Бильмей, корьмей бинъ яшасам, Къурултайлы Хан болсам,

Кене бир кунь мезарджылар келир мени коммеге.




БАСТЫРЫКЪ

Дёрт таш дивар, энъ тёпеде бир кичкене пенджере,

Ичке демир чабакълардан ышыкъ тувул, дерт кире.

Эр кошеде дым кольгелер, ешиль кюфлер копюре,

Ятакъ тахта, емек фена, ерден сувукъ уфюре.



Хызметчи де эр кунь буны сувлап-сувлап сипире,

Кимерде бир анайны да сёгип сала, козь коре.

Акъшамлар бу къара уйге къара перделер кере,

Янъгъызлыкълар янъгъыз джангъа джанлы тюшлер косьтере.



Гъарип юрек чапалана, тенлер, тюклер урпере,

Тозмай гонъюль аваланып, алчала бом-бош ере.

Невбетчилер гедже-куньдюз къарап, джюрип тешкере,

Къапыдаки авыр кильтни эр саат дёрт – беш кере.



Бу кольгели, къара сувукъ кильтли къара мезаргъа

Яманлардан даа да пек яхшы инсан коп кире.

Киргенден сонъ ишлер белли: тура-тура я джуре,

Я да акъсыз азапларгъа даяналмай делире…




ЁЛДЖУ ГЪАРИП

Ай! Мунарнынъ силь юзюнъден, менден ышыкъ къызгъанма!

Мен бир гъарип ёлджу эдим, къалдым къара дагъларда.

Ёл шашырдым, кунь ашырдым, санъа бакъып агълар да –

Ах чекерим. Ач юзюнъни, мени яман козь санма.



Ач юзюнъни, сач нурунъны: учурумлар, къаялар

Ышыкъ алсын, айдынлансын, кольгелери силинсин.

Топракъ-топман къардаш исенъ, коксюнъдеки шу ташлар

Гранитлер къара ерге айна олуп корюнсин!



Юрегиме сырдаш исенъ, козюмдеки шу яшлар,

Чечеклерге тёкеджегим, о чыкъларгъа къарышсын.

Танъ йылдызы догъар экен, эльбет, мени о беклер,

Сач нурунъны, ёлджу гъарип асретине къавушсын!




САРЫ ТЮЛЬПАН

Ильк баарьни муджделеген сары тюльпан,

Баре бойле солмасайдынъич бир заман.

Гузель ёсма гъондженъ иле эндамынъы

Эр кунь север, опер эдим сайгъыларман.



Гонълюмизни хошландырдынъ, сары тюльпан,

Мен де сени эльден, ельден къызгъанырман.

Узакълардан, коктен, ерден чокъ сюемен,

Кунешлернинъ, йылдызларнынъ козю яман.



Сары тюльпан, багъчамызны шенълендирдинъ,

Пек аз заман къырыкъ гонълюм эглендирдинъ.

Ярын сен де къырыладжакъ, оледжексинъ,

Оледжексенъ, бу дюньягъа ничюн кельдинъ?




АЙГИДИ ТАТАР ЯШЛАРЫ!

Айгиди татар яшлары, окъумайлар!

Эренлерге эш болып, ёл къувмайлар.

Башта акъыл бар экен, козьде къарув,

Корьмей, бильмей юрьмектен утанмайлар!



Айгиди татар яшлары, окъумайлар!

Окъусалар кимседен кем къалмайлар.

Истанбулда, Парижде биринджи бола,

Японлар да онларгъа еталмайлар.



Айгиди татар яшлары, ёкъ башлары,

Тёрелермен ёлда оськен ёлбашлары.

Ёлбашлары болмагъанда хорлукъ корип,

Къайда барса тёкелер козьяшлары?




ЛУГЪАТ:

Ант – клятва; присяга

бастырыкъ – тюрьма; жердь; гнёт

бусанмакъ – тревожиться;печалиться; беспокоиться

гъарип – несчастный; бедный; человек, живущий на чужбине

икътисадият – экономика

иман – вера; религиозное верование; вера в то, что нет бога кроме Аллаха и Мухаммед – посланник Аллаха

исляхат – реформа

муджде (мужде) – добрая весть; награда

мунар (бунар) – смог; дымка, пелена; скважина

панджа – когти; лапа

Пейгъамбер – Пророк

тёре – человек знатного происхождения; господин; чиновник

урпермек – бояться; дрожать; взъерошиться

учурум (учурым) – пропасть; обрыв

чабакъ – решётка; изгородь; заря вечерняя

чюрюмек (чурумек) – гнить

шеит – погибший за правое дело