Дюньяны тёгерек айлансам,

Къалмаса бармагъа бир ерим,

Некъадар шеэрлер корьсем де,

Кезлевдир энъ севген шеэрим!

Чюнки мен Кезлевде догъгъаным,

Шу ерде эдждатнынъ негизи,

Догъургъан анамдай айбетли

Шеэри, ялысы, денъизи.

Кимлерчюн олсанъ да, «Евпатор»,

Мен ичюн эр даим Кезлевсинъ.

Сёйле сен, о кечмиш кунълерни,

Не ичюн тарихны гизлейсинъ?

Ким эди ерден таш чыкъарып,

Къорчалап, исарлап къалагъан?

Ким эди ал къангъа булгъалап,

Малынъны-мулькюнъни талагъан?

Ким эди ашалап, кульгенлер?

Ким эди ынджынып агълагъан?

Ким эди Хан-Джами ичинде

Терлеген атыны багълагъан?

Ким эди ферманлар имзалап,

Лугъаттан адынъны сильдирген?

Ким эди эвлерни алкъалап,

Топракътан изинъни сильдирген?

Ким эди, ким эди, ким эди?

Сорасам, суалим битмейджек.

Денъизни мерекеп япсалар,

Дердимни язмагъа етмейджек.

Дюньяны тёгерек айлансам,

Къалмаса бармагъа бир ерим,

Некъадар шеэрлер корьсем де,

Кезлевдир энъ севген шеэрим!

Керменчик коюнинъ этрафы дагълыдыр,

Шу койнинъ адынен тарихым багълыдыр.

Шу койнинъ адынен сойадым тизильген,

Анъмакъчюн эр даим эдждадны негизден.

Арадым, буламадым картадан адыны,

Аджеп, ким сёндюрген юксек мурадымны?

Русча ад уйдурып бердилер бу койге,

Олмады «Керменчик», – олду «Высокое».

Энди мен кечмишни кимнен багъларым?

Элимде къудрет ёкъ, отурыр агъларым.

Кимлерге айтайым юректе дердимни?

Къоркъам... олерим коралмай юрдумы?

Эвлядым! Инансанъ козюмнинъ яшына,

«Керменчик», деп яздыр Мезар Башташыма.

Меджбур олып, Ветанымны

Иракъларда ташласам да,

Урьмет этип, саф адынъны

Эйи сёзнен башласам да,

Черик асыр отьмегинъни

Ве тузунъны ашасам да,

«Ветаным» деп, айталмайым,

Багъырынъда яшасам да.

Заметимни аджымаздан

Къойдым топракъ-ташынъа.

Ынджынгъанда, кин тутмадым

Озьбек аркъадашыма.

Омрюм узун олду меним,

Кельдим докъсан яшыма.

Ниетимде эльтир къалпакъ,

О яраша башыма.

Гонълюм айдын, къальбим темиз,

Ёкъ кимсеге элемим.

Юрегимде олгъан киби догъру яза къалемим.

Шимальдеми, дженюптеми –

Къайда олса эмелим,

Къырым меним догъгъан ерим,

Къырымдыр темелим.

Самаркъандгъа барып корьдим.

Регистанда медресени,

Темурленгнинъ Мезарыны.

Хатырладым Чуфут-Къале,

Эски-Кермен, Бинъ-Баш Къоба

Хансарайнынъ азбарыны.

Къайсы якъкъа козь ташласам

Нидже асыр эвель догъгъан,

Тарихлардан къалма хатире.

Эр бир ерни юрип корьсем

Аджеп, даа нелер-нелер,

Тюшюреджек хатириме.

Сеяхатымны битиралмай

Яры ёлдан кери дёндим,

Айландым чайханеге.

Ич ошамай «самовар»лар

Агьач комюр атешинде,

Къайнап тургъан джезвелерге.

Мен пек севем къой этине

Къуйрукъ догърап пиширильген,

Сыджакъ тандыр самсасыны.

Лякин кене хатырладым

Къолтавада къавурылгъан,

Къара денъиз хамсасыны.

Аш ашадым, чайдан ичтим

Энди кене ёлгъа чыкъам,

Тезден поезд келеджек.

Балгъа батып ягъ ашасам,

Дженнет олса яшагъаным,

Ёкъ Ветангъа етеджек.

Учь тарафтан сув саргъан,

Къарадыр сырты.

Унутулмаз Ветаным,

Бабамнынъ юрды.

Хаялымдан чыкъмайджакъ,

Дагълары, чёлю.

Дертлерге дерман авасы.

Денъизи, голю.

Багъчасарайдан бабам,

Ялтадан анам.

«Мен Кезлевде догъдум» – деп,

Гъурурланам.

Бабамызнынъ Мезары,

Архангельде.

Гъарип анам ачтан ольди,

Мирзачёльде.

Догъуп осьтюк учь эвлят,

Бир къучакъта.

Энди дагъылып кеттик,

Учь-буджакъкъа.

Оджагъымыз йыкъылды,

Атеши сёнди.

Гъурбетликте – сюргюнде,

Яшаймыз энди.

Аджымаздым джанымны,

Козь зарымны.

Къырымгъа барып къазсалар,

Мезарымны.

Кимиси корюп ошлана,

Кимиси куле.

«Атеш тюшкен ер» яна,

Чеккенлер биле.

Пек сагъындым юрдумны,

Тельмирей юрек.

Шимди башкъа чаре ёкъ,

Даянмакъ керек.

Ватандаш къардашлар! Яшлар!

Сиз ичюн аталар огюти.

Кечмиште дюньяны титреткен,

Къырымнынъ къараман йигити.

Дегиль ки, Асия топрагъы,

Шималий къутупкъа тюшсенъ.

Къырымдыр тарихий Ветанынъ,

Чыкъарма бир вакъыт эстен.

Биз, къартлар эзильдик – ёрулдыкъ,

Къалмады кучь эльде, тизде.

Дюньяда келеджек сизинъки,

Курешмек невбети сизде.

Енъиштен умютни кесменъиз,

Азатлыкъ кунеши догъаджакъ.

Тутулып алынгъан Ветаным,

Кене де бизимки оладжакъ.

Эвимизден чыкъкъанда мен бала эдим.

«Виран къалгъан юртумызны унутмам», – дедим.

Айлар дегиль кечти йыллар,

Халкъым санъа селям ёллар.

Не заман ачылыр ёллар,

Эй, гузель Къырым.

Учь тарафтан денъиз саргъан къарадыр сырты.

Унутылмаз ешиль ада

бабамнынъ юрды.

Къулан чёллер, юксек дагълар.

Къартлар сени айтып агълар,

Яшлар санъа умют багълар,

Эй, гузель Къырым.

Чатырдагънынъ тепесиндай,

Чаларды башым.

Къара денъиз далгъасындай,

Тузлы козьяшым.

Чокъ шей корьдим, чокъ эль кездим,

Гъурбетликте джандан бездим.

Даим санъа севги сездим,

Эй, гузель Къырым.

Аювдагънынъ этегинде ешиль аланлыкъ,

Къара денъиз ялысында кечти балалыкъ.

Чатырдагъдан мен кечмедим,

Учансувдан сув ичмедим.

Ветан сенден вазгечмедим.

Эй, гузель Къырым.

Эй, гузель Ватан,

Сенчюн джан къурбан...

Эй, сиз! Намусы алчакълар!

Билем ки эдждадынъыз,

Чыплакъ баджакълар.

Фырсат булса инсандан,

Къурбан чаладжакълар.

Беллейлер ки, «бу дюньяда,

Дирек олуп къаладжакълар».

Бугунь элинъизде олгъанда фырсат,

Гъурурдан мийинъизде

Къурт ойнай тосат-тосат,

Къалем дегиль элинъизде…

Ер юзюнде яшайышнынъ,

Темелидир акъикъат.

Бунъа мен чокътан эминим:

Бир дегиль, бинъ бир къат.

Эгер сен де яшайышны,

Север исенъ дюньяда.

Акъикъатчюн кокке атыл,

Дерьягъа бат, ерге ят.

Эй, къардашым! Ничюн астынъ башынъны?

Ёкъса артыкъ яшайыштан бездинъми?

Ёкъса энди акъсызлыкъкъа бойсунып,

Акъикъаттан умютинъни узьдинъми?

Не эйлейим, йылтырагъан йылдызны,

Эки козюм багълы – санки кёр олам.

Не эйлейим дюньядаки байлыкъны,

Акъ-укъукъсыз, гъурбетликте хор олсам?

Энди кечти черик асыр арадан,

Таныш ерлер бир бакъкъанда танылмай.

Ёкътыр мында олмагъан ич бир миллет.

Ич де «Къырымтатар» ады анъылмай.

Корьмегенлер, корьмесин, эм бильмесин.

Унутсын – деп бильгенини бильгенлер.

Адландырып янъы аднен койлерни,

Эски адны лугъатлардан сильгенлер.

Ернен бирге тегизленген Мезарлар,

Башташлары-Дюрбелерни арасанъ.

Замет этип музейлерден сорама,

Аякъёллар темелинден буларсынъ.

Хансарайда Къырым Ханлыкъ тарихы

«Баскъынджы» ве «саткъынджы»дан башлана.

Аля бугунь яш-осмюри несильге,

Бизге къаршы кин ве нефрет ашлана.

Корюп бойле акъсызлыкъны узьрюмде,

Насыл олып кедерленмем гонъюльден?

Акъикъаттан кесмесем де умютни,

Сонъу чыкъмаз беклемеден тюнъюльдим.

Он секиз май – матем куню.

Эр кес къара багъласын!

Къырымтатар, сыкъ тишинъни,

Козюнъден яш таммасын!

Етер артыкъ, биз агъладыкъ...

Энди душман агъласын.

Эр сабырнынъ бир сонъу бар,

Анъламагъан анъласын!..

Он секиз май – матем куню.

Бугунь тузакъ къурулды

Миллетимнинъ юрегине

Къанлы ханджер урулды.

Ана-бала сюргюнликте,

Гъурбетликте хор олды.

Чатырдагъда ачкъан гуллер,

Ташкентке келип солды.

Он секиз май – матем куню.

Бугунь сёнди оджакълар...

Оксюз къалгъан сабийлерни

Энди кимлер къучакълар?!

Ярым саат муддет берди,

Зан эттим – атаджакълар...

Вагонларгъа юкледилер,

Къайда токътатаджакълар?..

Он секиз май – матем куню

Энди кечти нидже май...

Бизге къаршы зулумлыкълар

Аля бугунь токътамай.

Ич бир тюрлю денъишме ёкъ,

Насыл эди кене шай...

Беш сентябрь ферманында,

Республика анъылмай.

Он секиз май – матем куню.

Юректе къалды изи.

Бунъа себеп олгъанларнынъ

Кёр олсун эки козю!

Лякин бизни рухландыра

Миллетимнинъ акъ сёзю!

Акъикъатнынъ танъы якъын,

Тезден догъар йылдызы!

Он секиз май – матем куню.

Эр кес къара багъласын!

Къырымтатар, сыкъ тишинъни,

Козюнъден яш таммасын!

Етер артыкъ, биз агъладыкъ...

Энди душман агъласын.

Эр сабырнынъ бир сонъу бар,

Анъламагъан анъласын!..

Эки денъиз арасында,

«Ялан дюнья дженнети».

Шу топракъта асыл олгъан,

Къырымтатар миллети.

Мен де онынъ бир огълуйым,

Мен де къырымтатарым.

Богъазыма йип багъласанъ,

Догърусыны айтарым.

Ингилизлер, франсызлар,

Тюркиенинъ ханлары.

Русиенинъ князьлары,

Алман, Польша панлары...

Тёгеректен уджюм этти,

Чешит тюрлю укюмет.

Нелер корип кечирмеди,

Бу уфачыкъ бир миллет.

Чокъ асырлар кокюсине,

Къылыч-къама урулды.

Токътамай къан тёккен аскер,

Зайыфлады – ёрулды.

Апман къызы Катерина,

Романовлар келини.

Къырым Герай топрагъына,

Узатты озь элини.

Асырларджа девам эткен,

Романовлар девири.

Шаин киби сербест халкъны,

Эсирликке чевирди.

Авдарылды минарелер,

Абиделер йыкъылды.

Потёмкиннинъ эмиринен,

Китапхане якъылды.

Добруджагъа, Тюркиеге,

«Иджрет ваджип», – дедилер.

Чаре тапса бир къалдырмай,

Кочюреджек эдилер.

Бир тарафтан чар зулумы,

Бир тарафтан мырзалар.

Бир тарафтан улемалар,

Миллетни эп сыкъалар.

Джаиль, факъыр ерли миллет,

Ишлеп мурадына еткен.

Тарписинде топракъ ташып,

Къаяларны багъ эткен.

Эльде тутып демир токъмакъ,

Курек, чёкюч, балтаны.

Дагъ ёлунен къавуштыргъан,

Акъмесджиднен Ялтаны.

Хансарайнынъ кошюклери,

Кезлевдеки Хан-Джами.

Юксек, дюльбер минарелер,

Медениет унери.

Къара денъиз ялысында

Азмы къурулгъан сарай?

Сеяатнен кельген ёлджу,

«Ким къурдырды?» – деп сорай.

Шадлы омюр келип кечти,

Санки дерсинъ бир куньде,

Бахытымызгъа къара чёкти,

Йигирми эки июньде.

Кене кельди къара куньлер,

Къаранынъ да къарасы.

Аля бугунь яхшы олмай,

Юреклерде ярасы.

Къыркъ биринджи йылнынъ язы…

Дженк ачтылар алманлар,

Ич унутмаз бу куньлерни,

Ольмейип сагъ къалгъанлар.

Вахший душман асты-кести,

Тири якъты атешке.

Кене миллет баш эгмеди,

Котерильди курешке…

Кельди азатлыкъ-сербестлик,

Сыкъты, узакъ кетмеди.

Санки дерсинъ шу хорлукълар,

Артыкъ, бизге етмеди.

Кене къопты «ахырзаман»,

Бир алекет, чувулды.

Миллет олып къырымтатар

Ветанындан къувулды.

Он едиден-эллигедже,

Ишлетмеге алдылар.

Эвде ялынъыз бала-чагъа,

Къарт ве къадын къалдылар.

Дагъыттылар шималь-дженюп,

Куньбаты, эм куньдогъуш.

Ана эвлядыны джойды

Сой-акъраба, эм догъмуш.

Къадыны тюшти шеэрге,

Ходжасы тюшти койге.

Барып кельмек къатий ясакъ,

Бир ерден башкъа ерге…

Акъ-укъукъсыз къара куньлер,

Энди кериде къалды.

Заман кене акъикъаткъа,

Догърулыкъкъа ёл алды.

Мына бойле нидже йыллар,

Акъкъымызны едилер.

Козюмизге пармакъ сокъып,

«Саткъынджылар», – дедилер.

Етер артыкъ асрет чекип,

Тузлы козьяш юткъаным.

Мен де азат бир миллетим,

Меним де бар Ветаным.

«Социализм багъчасында»,

Бизлер бир гультерекмиз.

Онынъ ичюн акъкъымызны,

Талап этмек керекмиз.

Кузь мевсими, сентябрь беши эди,

Ёл къапыдан бир огълан чапып кирди.

Юксек тутып элинде газетаны,

Къуванчындан тутулып, бакъ не деди:

«Бакъчы, агъа, бугуньки газетаны,

Бизим ичюн махсус бир къарар чыкъкъан,

Нидже йылдыр къутургъан акъсызлыкъны,

Бир сильтемде темельден урып йыкъкъан».

«Токъта, – дедим, – къардашым, джошма бирден,

Даа бизге чокъ зеэр юттурырлар.

Алдатмакъчюн, косьтерип йымыртаны,

Элимизге кесек бор туттурырлар».

Бумы бизге берильген акъ ве укъукъ,

Адымыздан силинген акъсыз леке.

«Вербовка»нен Ветангъа къайтарылып,

Ириширми бу миллет сербестликке.

Эй, сен ялан дюньясы, ялангъа баттынъ,

Юрегимде аджджыгъа аджджы къаттынъ.

Акъсыз ерде юзюмни къаралаттынъ,

Ябан эльде-сюргюнде акъырлаттынъ.

Ольгенлер де хор олды-бош къалмады,

Къартбабамнынъ Къабринде Таш къалмады.

Толуп-ташкъан юрегим тельче-тельче,

Агъламагъа козюмде яш къалмады.

Сюргюнликте сюрюнип чокъ ёл кездим,

Яшайыштан тюнъюльдим, джандан бездим.

Акъсыз ялан ярылып керчек догъса,

«Джанынъ къурбан», деселер «ёкъ», демездим.

Дели ташны къуюгъа юварлатыр.

Чыкъаралмай чекишир докъуз батыр.

Анълагъангъа етерлик учь – беш сатыр,

Эм севинип кульдюрер, эм агълатыр.

Юзюнъ къара, къальбинъ чюрюк пезевенк,

Етмегейдинъ бойле пис лаф айтмагъа.

Джеэннемнинъ артынадже ёлынъ бар,

Ветанынъа истемесенъ къайтмагъа.

Унуттынъмы комендантлар заманын,

Артыкъ энди буюклерге къатылдынъ.

Баба юрду – Ватанынъдан ред этип,

Ач копекдай бир кемикке сатылдынъ.

Лянет олсун санъа бутюн миллеттен,

Озюнъ киби достларынъа селям эт!

Бугунь гъурбет къырымтатар халкъындан,

Джумленъизге бинъ бир къаргъыш, бинъ лянет.

Сизнинъ язгъан «Алдаркосе» масалы,

Беллеменъиз арекетни тындырыр.

Къуман ёкъта аджетиме къуллансам,

Къоркъарым ки йымшакъ ерим ынджыныр.

Къартбабамдан мирас къалгъан,

Кеманени бабам чалгъан.

Шу эзгини эшиткенде,

Йырджы бульбуль сусып къалгъан.

Бир кемане, бир де даре,

Чокъ дертлерге булгъан чаре.

Эм агълатып, эм кульдюрген

Эфкярлыны, чынъ ве мане.

Шимди янъы бир земане

Не даре бар не кемане.

Аккордеон, эм саксофон,

Гитаралар бир къач дане.

Къарны шишик трампете,

Патырдысы узакъ кете.

Догъру айтсам манъа ялнъыз,

Зилли давул тесир эте.

Корем, тойда, яш бир бала,

Саксофонда «Тым-Тым» чала.

Багъламада «Чакъылташ»ны,

Трампете къакъып ала.

Алтмыш яшлы къарт бир апай,

Бир кумюшни пек юмарлай.

Якъын келип, чалгъыларгъа,

«Оппа-оппа», деп сымарлай.

Тойда энъ баш къонакъбайлар,

Кьарт къайнана, эм къайната.

Бугунь тюшкен келинине,

«Семьсорок»ны шай ойната.

Чалгъыджылар «семьсорок»тан,

Агъыр авагъа дёнелер.

Разы дегиль мусафирлер,

Аваны кене болелер.

Чапып чыкъа яш бир огълан,

«Лимончики», деп сымарлай.

Толып-ташкъан джошкъунлыкътан,

Низам сакълап, отуралмай.

Эки эли юкъарыда,

Тизлерини къалтырата.

Балыкъ киби чапалана,

Санки дерен сувгъа бата.

Эр адетнинъ бир шарты бар,

Эр шартнынъ бир маначыгъы.

Келин-киев ойнамасы,

О да тойнынъ ярашыгъы.

Чакъылташкъа, даре олса...

Кеманелер «Тым-тым» чалса...

«Эй,къыз, недир бу гузеллик»

Чалмакъ кларнетке къалса...

«Акъ денъизнинъ кенарында»,

Труба далгъаларгъа далса...

Мен къыскъадан битирейим,

Окъуйыджым разы олса.

Вакъыт кече, заман оте,

Арттан яшлыкъ осюп-ете.

Кеманесиз кечкен тойлар,

Бизге бираз тесир эте.

Меним айтмакъ истегеним,

Дегиль о къош гитаралар.

Эр бир миллий музыкада,

Эр алетнинъ озь ери бар.

Биз замандан къалышмайыкъ,

Заман бизни бозмасын.

Лякин, миллий музыканы,

Джаиль эллер бозмасын.

Ветаны ёкънынъ — бахыты ёкъ,

Падишасы-тахты ёкъ.

Имдат сорап кимседен,

Сёз айтмагъа акъкъы ёкъ.

Къанатлансам...

Мен бир учкъан къуш олсам,

Турналарнынъ,

Сюрюсине къошулсам.

Котерилип,

Акъ булутлар артына.

Бакъар эдим,

Алтын чамургъа батса,

О кене алтын.

Ич бир вакъыт ёкъ этмез,

Озь фиятын.

Бир адамны бегенсенъ,

Чокъ макътама.

Айгъа, куньге ошатып,

Такъмакълама.

Эгер мен сюргюнде олерсем... Къабирими,

Истерсе шималий къутубда къазсынлар.

Башташым устюне: «Эдждады Таврдыр,

Къадимий Ветаны Къырым» – деп язсынлар.

Догъгъаным мен бинъ докъуз юз,

Йигирми дёрт сенеси.

Къорантамыз орта аллы,

Кой оджасы аилеси.

Къыш чиллеси - январь айы,

Йигирми секиз «числода».

Джума куню, танъ маали,

Кельгеним бу дюньягъа.

Ич шубе ёкъ, эр ким севе,

Догъургъан эвлядыны.

Къулагъыма эзан окъуп,

Адагъанлар адымны.

Къур’ан Хатим, той ве дюгюн,

Мусюльманлар адети.

Огълан бала ичюн фарз,

Пейгъамбернинъ Суннети.

Яш балалыкъ вакъытларым,

Эстен чыкъты - унутылды.

Бираз осюп - буюген сонъ,

Иште, эсте не къалды.

Эльбет, мен де эр кес киби,

Балалыкъны япкъанман.

Чилик чильген, топ ойнагъан,

Аткъа минип чапкъанман.

Бираз чая-шох олсам да,

Мектебимден къалмадым.

Дерслеримден ич бир заман,

«Осал» фият алмадым.

Келип кечти он учь сене,

Балалыкътан бир девир.

Аджджы, татлы къалдырмайып,

Хаялымда бир тесир.

Бинъ докъуз юз отуз еди,

Сенесининъ язында.

Бекленмезден къара тюшти,

Меним такъдир языма.

Бу кунькюдай хатиримде,

Эвни «тинтюв» эттилер.

Сонъ бабамны машинагъа,

Къойып алып кеттилер.

Бабам кетти... къайталмады...

Пек зор олду яшамакъ.

Керек олду китап, дефтер,

Къалемимни ташламакъ.

Он дёрт яштан билек тиреп,

Кеттим сабан сюрмеге.

Огюз екмек, тувар бакъмакъ,

Чобанлыкъта юрмеге.

Къыркъ биринджи йылнынъ язы,

Гитлер ачты муаребе,

Къалдыкъ душман панджасында

Эльде не бар?.. Не чаре?..

Джав элинде яшав къайда?

Джан къуртарып чекиштик.

Эки бучукъ йыл дегенде,

Азатлыкъкъа ириштик.

Аскерликке чагъырдылар,

Тюштик Гурьев чёлюне.

Юксеклиги дёрт метрлик,

Тельден къора ичине.

«Вышка»ларда пулемётлар,

Этрафымыз автомат.

Аджеп недир меним гунам,

Кимден сорайым имдат?..

Яшавымыз тель къорада,

Ишке барсакъ кене шай.

Ашавымыз тузлы балыкъ,

Не тюс къалды, не чырай.

Ишлегенде баш уджында,

«Замполит»лер турдылар.

Норма толмай эвге къайтсакъ,

Аш бермей, эм урдылар.

Бербер, аммам, дезинфекция, –

Эки айда бир кере.

Старшина сыджакъ сувны,

Къопкъанен ольчеп бере.

«Землянка»да эки къат нар,

Не тёшек бар, не ястыкъ.

Къандалайлар «выджырдаша»,

Биттен-бурчеден шаштыкъ.

Бир бучукъ йыл, иште бойле;

Не аш, не сув, не юкъу.

Ёргъунлыкътан акъыл азды,

Къалмады юректе дуйгъу.

Урбаларым... сатып едим,

Гурьевнинъ базарында.

Нидже достлар, койдешлерим,

Къалды Къардаш Мезарында.

Бизге кене ёл корюне,

Дюньянынъ дёрт ягъына.

Эшелонлар алып кельди,

Чувашия дагъына.

Кечип Волга неэрини,

Кирдик дагълар ичине.

Мен белледим келип еттик,

Бу дюньянынъ четине.

Дагъ ичинде «землянка»лар,

Бир де агъач эв тура.

Ашлар-сувлар эвелькидай,

Ёкъ эди тек телькъора.

Бир къыш куню, кунь йылтырай,

Аяз нефес алдырмай.

Старшина ишке къувды,

Бир кимсени къалдырмай.

Усть-башымыз урян - пурян,

Аякъларда гонь чарыкъ.

Ачтан юрек тельчеленген,

Къалмады козьде ярыкъ.

«Етер артыкъ бу хорлукълар», –

Дедим озюм озюме.

«Нетиджеси олюм олса»,

Хырылдамасы даа не?»

«Энди козюм бакъкъан якъкъа,

Башымы алып кетейим.

Я да озюм озь элимнен,

Озюмни ёкъ этейим».

Аркъадашым Абибулла,

О да менден къалмады.

«Мен кетейим, сен къал», десем,

Ич де разы олмады.

Артыкъ сабырлар тюкенди,

Тельчеленди гонъюлим.

Башкъа тюрлю нетидже ёкъ,

Я къуртылыш – я олюм!!!

Он алты кунь сербест юрип,

Расткельдик бир «копекке».

Джын эвляды сатты бизни,

Ярым кило отьмекке.

Тутты бизни къападылар,

«Сиз къачакъсыз», дедилер.

«Трибуналнынъ» къарарынен,

Беш йыл тюрьме бердилер.

Бинъ докъуз юз къыркъ беш чыкъа,

Аякъ баса къыркъ алты.

Азырлангъан чешит тюрлю,

Сый-зияфет-къавалты.

Донатылгъан ешиль арча,

Аш-сув, ички, мезелер.

Тостлар адап бахытлы къуллар,

Шарап-шербет сюзелер.

Мен бу гъарип бахытсыз башнен,

Къара зиндан ичинде.

Ачлыкъ, ёкълукъ, гонъюльсизлик,

Гъам-къасевет тюшюндже.

Ёкътыр эвим, ёкътыр коюм,

Ёкътыр шеэр, базарым.

Догъып осьтим мен Къырымда,

Нерде къалыр мезарым?

Бу дюньяда янъгъыз къалдым,

Ёкътыр ана, я баба.

Догъмушларым даркъап кетти,

Къалмады сой-акъраба.

Энди бизим шорбаджымыз,

«Надзиратель» оладжакъ.

Бу беш сене муддетинде,

Бильмем ким сагъ къаладжакъ?

Бу беш йылнынъ тарихыны,

Ёкъ язманынъ мумкюни.

Не япайыкъ! Эмир къулы...

Падишалар укюми...

Нелер келип, нелер кечти,

Шу беш йылда башыма.

Сачлар нафле чалармады,

Йигирми беш яшымда.

Бинъ докъуз юз элли бирде,

Толду джеза муддетим.

Тюрьме-тюрьмеден-этапнен,

Сонъ азатлыкъкъа еттим.

Азмы-чокъмы энди кельдим,

Йигирми еди яшыма.

Иште бойле фелякетлер,

Кельди гъарип башыма...