Dünyanı tögerek aylansam,

Qalmasa barmağa bir yerim,

Neqadar şeerler körsem de,

Kezlevdir eñ sevgen şeerim!

Çünki men Kezlevde doğğanım,

Şu yerde ecdatnıñ negizi,

Doğurğan anamday aybetli

Şeeri, yalısı, deñizi.

Kimlerçün olsañ da, "Yevpator",

Men içün er daim Kezlevsiñ.

Söyle sen, o keçmiş küñlerni,

Ne içün tarihnı gizleysiñ?

Kim edi yerden taş çıqarıp,

Qorçalap, isarlap qalağan?

Kim edi al qanğa bulğalap,

Malıñnı-mülküñni talağan?

Kim edi aşalap, külgenler?

Kim edi ıncınıp ağlağan?

Kim edi Han-Cami içinde

Terlegen atını bağlağan?

Kim edi fermanlar imzalap,

Luğattan adıñnı sildirgen?

Kim edi evlerni alqalap,

Topraqtan iziñni sildirgen?

Kim edi, kim edi, kim edi?

Sorasam, sualim bitmeycek.

Deñizni merekep yapsalar,

Derdimni yazmağa yetmeycek.

Dünyanı tögerek aylansam,

Qalmasa barmağa bir yerim,

Neqadar şeerler körsem de,

Kezlevdir eñ sevgen şeerim!

Kermençik köyüniñ etrafı dağlıdır,

Şu köyniñ adınen tarihım bağlıdır.

Şu köyniñ adınen soyadım tizilgen,

Añmaqçün er daim ecdadnı negizden.

Aradım, bulamadım kartadan adını,

Acep, kim söndürgen yüksek muradımnı?

Rusça ad uydurıp berdiler bu köyge,

Olmadı "Kermençik", – oldu "Vısokoye".

Endi men keçmişni kimnen bağlarım?

Elimde qudret yoq, oturır ağlarım.

Kimlerge aytayım yürekte derdimni?

Qorqam... ölerim köralmay yurdumı?

Evlâdım! İnansañ közümniñ yaşına,

"Kermençik", dep yazdır Mezar Baştaşıma.

Mecbur olıp, Vetanımnı

İraqlarda taşlasam da,

Ürmet etip, saf adıñnı

Eyi söznen başlasam da,

Çerik asır ötmegiñni

Ve tuzuñnı aşasam da,

"Vetanım" dep, aytalmayım,

Bağırıñda yaşasam da.

Zametimni acımazdan

Qoydım topraq-taşıña.

Incınğanda, kin tutmadım

Özbek arqadaşıma.

Ömrüm uzun oldu menim,

Keldim doqsan yaşıma.

Niyetimde eltir qalpaq,

O yaraşa başıma.

Göñlüm aydın, qalbim temiz,

Yoq kimsege elemim.

Yüregimde olğan kibi doğru yaza qalemim.

Şimaldemi, cenüptemi –

Qayda olsa emelim,

Qırım menim doğğan yerim,

Qırımdır temelim.

Samarqandğa barıp kördim.

Registanda medreseni,

Temurlengniñ Mezarını.

Hatırladım Çufut-Qale,

Eski-Kermen, Biñ-Baş Qoba

Hansaraynıñ azbarını.

Qaysı yaqqa köz taşlasam

Nice asır evel doğğan,

Tarihlardan qalma hatire.

Er bir yerni yürip körsem

Acep, daa neler-neler,

Tüşürecek hatirime.

Seyahatımnı bitiralmay

Yarı yoldan keri döndim,

Aylandım çayhanege.

İç oşamay "samovar"lar

Agaç kömür ateşinde,

Qaynap turğan cezvelerge.

Men pek sevem qoy etine

Quyruq doğrap pişirilgen,

Sıcaq tandır samsasını.

Lâkin kene hatırladım

Qoltavada qavurılğan,

Qara deñiz hamsasını.

Aş aşadım, çaydan içtim

Endi kene yolğa çıqam,

Tezden poyezd kelecek.

Balğa batıp yağ aşasam,

Cennet olsa yaşağanım,

Yoq Vetanğa yetecek.

Üç taraftan suv sarğan,

Qaradır sırtı.

Unutulmaz Vetanım,

Babamnıñ yurdı.

Hayalımdan çıqmaycaq,

Dağları, çölü.

Dertlerge derman avası.

Deñizi, gölü.

Bağçasaraydan babam,

Yaltadan anam.

"Men Kezlevde doğdum" – dep,

Ğururlanam.

Babamıznıñ Mezarı,

Arhangelde.

Ğarip anam açtan öldi,

Mirzaçölde.

Doğup östük üç evlât,

Bir quçaqta.

Endi dağılıp kettik,

Üç-bucaqqa.

Ocağımız yıqıldı,

Ateşi söndi.

Ğurbetlikte – sürgünde,

Yaşaymız endi.

Acımazdım canımnı,

Köz zarımnı.

Qırımğa barıp qazsalar,

Mezarımnı.

Kimisi körüp oşlana,

Kimisi küle.

"Ateş tüşken yer" yana,

Çekkenler bile.

Pek sağındım yurdumnı,

Telmirey yürek.

Şimdi başqa çare yoq,

Dayanmaq kerek.

Vatandaş qardaşlar! Yaşlar!

Siz içün atalar ögüti.

Keçmişte dünyanı titretken,

Qırımnıñ qaraman yigiti.

Degil ki, Asiya toprağı,

Şimaliy qutupqa tüşseñ.

Qırımdır tarihiy Vetanıñ,

Çıqarma bir vaqıt esten.

Biz, qartlar ezildik – yoruldıq,

Qalmadı küç elde, tizde.

Dünyada kelecek siziñki,

Küreşmek nevbeti sizde.

Yeñişten ümütni kesmeñiz,

Azatlıq küneşi doğacaq.

Tutulıp alınğan Vetanım,

Kene de bizimki olacaq.

Evimizden çıqqanda men bala edim.

"Viran qalğan yurtumıznı unutmam", – dedim.

Aylar degil keçti yıllar,

Halqım saña selâm yollar.

Ne zaman açılır yollar,

Ey, güzel Qırım.

Üç taraftan deñiz sarğan qaradır sırtı.

Unutılmaz yeşil ada

babamnıñ yurdı.

Qulan çöller, yüksek dağlar.

Qartlar seni aytıp ağlar,

Yaşlar saña ümüt bağlar,

Ey, güzel Qırım.

Çatırdağnıñ tepesinday,

Çalardı başım.

Qara deñiz dalğasınday,

Tuzlı közyaşım.

Çoq şey kördim, çoq el kezdim,

Ğurbetlikte candan bezdim.

Daim saña sevgi sezdim,

Ey, güzel Qırım.

Ayuvdağnıñ eteginde yeşil alanlıq,

Qara deñiz yalısında keçti balalıq.

Çatırdağdan men keçmedim,

Uçansuvdan suv içmedim.

Vetan senden vazgeçmedim.

Ey, güzel Qırım.

Ey, güzel Vatan,

Sençün can qurban...

Ey, siz! Namusı alçaqlar!

Bilem ki ecdadıñız,

Çıplaq bacaqlar.

Fırsat bulsa insandan,

Qurban çalacaqlar.

Belleyler ki, "bu dünyada,

Direk olup qalacaqlar".

Bugün eliñizde olğanda fırsat,

Ğururdan miyiñizde

Qurt oynay tosat-tosat,

Qalem degil eliñizde…

Yer yüzünde yaşayışnıñ,

Temelidir aqiqat.

Buña men çoqtan eminim:

Bir degil, biñ bir qat.

Eger sen de yaşayışnı,

Sever iseñ dünyada.

Aqiqatçün kökke atıl,

Deryağa bat, yerge yat.

Ey, qardaşım! Niçün astıñ başıñnı?

Yoqsa artıq yaşayıştan bezdiñmi?

Yoqsa endi aqsızlıqqa boysunıp,

Aqiqattan ümütiñni üzdiñmi?

Ne eyleyim, yıltırağan yıldıznı,

Eki közüm bağlı – sanki kör olam.

Ne eyleyim dünyadaki baylıqnı,

Aq-uquqsız, ğurbetlikte hor olsam?

Endi keçti çerik asır aradan,

Tanış yerler bir baqqanda tanılmay.

Yoqtır mında olmağan iç bir millet.

İç de "Qırımtatar" adı añılmay.

Körmegenler, körmesin, em bilmesin.

Unutsın – dep bilgenini bilgenler.

Adlandırıp yañı adnen köylerni,

Eski adnı luğatlardan silgenler.

Yernen birge tegizlengen Mezarlar,

Baştaşları-Dürbelerni arasañ.

Zamet etip müzeylerden sorama,

Ayaqyollar temelinden bularsıñ.

Hansarayda Qırım Hanlıq tarihı

"Basqıncı" ve "satqıncı"dan başlana.

Alâ bugün yaş-ösmüri nesilge,

Bizge qarşı kin ve nefret aşlana.

Körüp böyle aqsızlıqnı üzrümde,

Nasıl olıp kederlenmem göñülden?

Aqiqattan kesmesem de ümütni,

Soñu çıqmaz beklemeden tüñüldim.

On sekiz may – matem künü.

Er kes qara bağlasın!

Qırımtatar, sıq tişiñni,

Közüñden yaş tammasın!

Yeter artıq, biz ağladıq...

Endi duşman ağlasın.

Er sabırnıñ bir soñu bar,

Añlamağan añlasın!..

On sekiz may – matem künü.

Bugün tuzaq quruldı

Milletimniñ yüregine

Qanlı hancer uruldı.

Ana-bala sürgünlikte,

Ğurbetlikte hor oldı.

Çatırdağda açqan güller,

Taşkentke kelip soldı.

On sekiz may – matem künü.

Bugün söndi ocaqlar...

Öksüz qalğan sabiylerni

Endi kimler quçaqlar?!

Yarım saat müddet berdi,

Zan ettim – atacaqlar...

Vagonlarğa yüklediler,

Qayda toqtatacaqlar?..

On sekiz may – matem künü

Endi keçti nice may...

Bizge qarşı zulumlıqlar

Alâ bugün toqtamay.

İç bir türlü deñişme yoq,

Nasıl edi kene şay...

Beş sentâbr fermanında,

Respublika añılmay.

On sekiz may – matem künü.

Yürekte qaldı izi.

Buña sebep olğanlarnıñ

Kör olsun eki közü!

Lâkin bizni ruhlandıra

Milletimniñ aq sözü!

Aqiqatnıñ tañı yaqın,

Tezden doğar yıldızı!

On sekiz may – matem künü.

Er kes qara bağlasın!

Qırımtatar, sıq tişiñni,

Közüñden yaş tammasın!

Yeter artıq, biz ağladıq...

Endi duşman ağlasın.

Er sabırnıñ bir soñu bar,

Añlamağan añlasın!..

Eki deñiz arasında,

"Yalan dünya cenneti".

Şu topraqta asıl olğan,

Qırımtatar milleti.

Men de onıñ bir oğluyım,

Men de qırımtatarım.

Boğazıma yip bağlasañ,

Doğrusını aytarım.

İngilizler, fransızlar,

Türkiyeniñ hanları.

Rusiyeniñ knâzları,

Alman, Polşa panları...

Tögerekten ücüm etti,

Çeşit türlü ükümet.

Neler körip keçirmedi,

Bu ufaçıq bir millet.

Çoq asırlar köküsine,

Qılıç-qama uruldı.

Toqtamay qan tökken asker,

Zayıfladı – yoruldı.

Apman qızı Katerina,

Romanovlar kelini.

Qırım Geray toprağına,

Uzattı öz elini.

Asırlarca devam etken,

Romanovlar deviri.

Şain kibi serbest halqnı,

Esirlikke çevirdi.

Avdarıldı minareler,

Abideler yıqıldı.

Potömkinniñ emirinen,

Kitaphane yaqıldı.

Dobrucağa, Türkiyege,

"İcret vacip", – dediler.

Çare tapsa bir qaldırmay,

Köçürecek ediler.

Bir taraftan çar zulumı,

Bir taraftan mırzalar.

Bir taraftan ülemalar,

Milletni ep sıqalar.

Cail, faqır yerli millet,

İşlep muradına yetken.

Tarpisinde topraq taşıp,

Qayalarnı bağ etken.

Elde tutıp demir toqmaq,

Kürek, çöküç, baltanı.

Dağ yolunen qavuştırğan,

Aqmescidnen Yaltanı.

Hansaraynıñ köşükleri,

Kezlevdeki Han-Cami.

Yüksek, dülber minareler,

Medeniyet üneri.

Qara deñiz yalısında

Azmı qurulğan saray?

Seyaatnen kelgen yolcu,

"Kim qurdırdı?" – dep soray.

Şadlı ömür kelip keçti,

Sanki dersiñ bir künde,

Bahıtımızğa qara çökti,

Yigirmi eki iyünde.

Kene keldi qara künler,

Qaranıñ da qarası.

Alâ bugün yahşı olmay,

Yüreklerde yarası.

Qırq birinci yılnıñ yazı…

Cenk açtılar almanlar,

İç unutmaz bu künlerni,

Ölmeyip sağ qalğanlar.

Vahşiy duşman astı-kesti,

Tiri yaqtı ateşke.

Kene millet baş egmedi,

Köterildi küreşke…

Keldi azatlıq-serbestlik,

Sıqtı, uzaq ketmedi.

Sanki dersiñ şu horluqlar,

Artıq, bizge yetmedi.

Kene qoptı "ahırzaman",

Bir aleket, çuvuldı.

Millet olıp qırımtatar

Vetanından quvuldı.

On yediden-elligece,

İşletmege aldılar.

Evde yalıñız bala-çağa,

Qart ve qadın qaldılar.

Dağıttılar şimal-cenüp,

Künbatı, em kündoğuş.

Ana evlâdını coydı

Soy-aqraba, em doğmuş.

Qadını tüşti şeerge,

Hocası tüşti köyge.

Barıp kelmek qatiy yasaq,

Bir yerden başqa yerge…

Aq-uquqsız qara künler,

Endi keride qaldı.

Zaman kene aqiqatqa,

Doğrulıqqa yol aldı.

Mına böyle nice yıllar,

Aqqımıznı yediler.

Közümizge parmaq soqıp,

"Satqıncılar", – dediler.

Yeter artıq asret çekip,

Tuzlı közyaş yutqanım.

Men de azat bir milletim,

Menim de bar Vetanım.

"Sotsializm bağçasında",

Bizler bir gülterekmiz.

Onıñ içün aqqımıznı,

Talap etmek kerekmiz.

Küz mevsimi, sentâbr beşi edi,

Yol qapıdan bir oğlan çapıp kirdi.

Yüksek tutıp elinde gazetanı,

Quvançından tutulıp, baq ne dedi:

"Baqçı, ağa, bugünki gazetanı,

Bizim içün mahsus bir qarar çıqqan,

Nice yıldır quturğan aqsızlıqnı,

Bir siltemde temelden urıp yıqqan".

"Toqta, – dedim, – qardaşım, coşma birden,

Daa bizge çoq zeer yutturırlar.

Aldatmaqçün, kösterip yımırtanı,

Elimizge kesek bor tutturırlar".

Bumı bizge berilgen aq ve uquq,

Adımızdan silingen aqsız leke.

"Verbovka"nen Vetanğa qaytarılıp,

İrişirmi bu millet serbestlikke.

Ey, sen yalan dünyası, yalanğa battıñ,

Yüregimde accığa accı qattıñ.

Aqsız yerde yüzümni qaralattıñ,

Yaban elde-sürgünde aqırlattıñ.

Ölgenler de hor oldı-boş qalmadı,

Qartbabamnıñ Qabrinde Taş qalmadı.

Tolup-taşqan yüregim telçe-telçe,

Ağlamağa közümde yaş qalmadı.

Sürgünlikte sürünip çoq yol kezdim,

Yaşayıştan tüñüldim, candan bezdim.

Aqsız yalan yarılıp kerçek doğsa,

"Canıñ qurban", deseler "yoq", demezdim.

Deli taşnı quyuğa yuvarlatır.

Çıqaralmay çekişir doquz batır.

Añlağanğa yeterlik üç – beş satır,

Em sevinip küldürer, em ağlatır.

Yüzüñ qara, qalbiñ çürük pezevenk,

Yetmegeydiñ böyle pis laf aytmağa.

Ceennemniñ artınace yolıñ bar,

Vetanıña istemeseñ qaytmağa.

Unuttıñmı komendantlar zamanın,

Artıq endi büyüklerge qatıldıñ.

Baba yurdu – Vatanıñdan red etip,

Aç köpekday bir kemikke satıldıñ.

Lânet olsun saña bütün milletten,

Özüñ kibi dostlarıña selâm et!

Bugün ğurbet qırımtatar halqından,

Cümleñizge biñ bir qarğış, biñ lânet.

Sizniñ yazğan "Aldarkose" masalı,

Bellemeñiz areketni tındırır.

Quman yoqta acetime qullansam,

Qorqarım ki yımşaq yerim ıncınır.

Qartbabamdan miras qalğan,

Kemaneni babam çalğan.

Şu ezgini eşitkende,

Yırcı bülbül susıp qalğan.

Bir kemane, bir de dare,

Çoq dertlerge bulğan çare.

Em ağlatıp, em küldürgen

Efkârlını, çıñ ve mane.

Şimdi yañı bir zemane

Ne dare bar ne kemane.

Akkordeon, em saksofon,

Gitaralar bir qaç dane.

Qarnı şişik trampete,

Patırdısı uzaq kete.

Doğru aytsam maña yalñız,

Zilli davul tesir ete.

Körem, toyda, yaş bir bala,

Saksofonda "Tım-Tım" çala.

Bağlamada "Çaqıltaş"nı,

Trampete qaqıp ala.

Altmış yaşlı qart bir apay,

Bir kümüşni pek yumarlay.

Yaqın kelip, çalğılarğa,

"Oppa-oppa", dep sımarlay.

Toyda eñ baş qonaqbaylar,

Kart qaynana, em qaynata.

Bugün tüşken kelinine,

"Semsorok"nı şay oynata.

Çalğıcılar "semsorok"tan,

Ağır avağa döneler.

Razı degil musafirler,

Avanı kene böleler.

Çapıp çıqa yaş bir oğlan,

"Limonçiki", dep sımarlay.

Tolıp-taşqan coşqunlıqtan,

Nizam saqlap, oturalmay.

Eki eli yuqarıda,

Tizlerini qaltırata.

Balıq kibi çapalana,

Sanki deren suvğa bata.

Er adetniñ bir şartı bar,

Er şartnıñ bir manaçığı.

Kelin-kiyev oynaması,

O da toynıñ yaraşığı.

Çaqıltaşqa, dare olsa...

Kemaneler "Tım-tım" çalsa...

"Ey,qız, nedir bu güzellik"

Çalmaq klarnetke qalsa...

"Aq deñizniñ kenarında",

Truba dalğalarğa dalsa...

Men qısqadan bitireyim,

Oquyıcım razı olsa.

Vaqıt keçe, zaman öte,

Arttan yaşlıq ösüp-yete.

Kemanesiz keçken toylar,

Bizge biraz tesir ete.

Menim aytmaq istegenim,

Degil o qoş gitaralar.

Er bir milliy muzıkada,

Er aletniñ öz yeri bar.

Biz zamandan qalışmayıq,

Zaman bizni bozmasın.

Lâkin, milliy muzıkanı,

Cail eller bozmasın.

Vetanı yoqnıñ — bahıtı yoq,

Padişası-tahtı yoq.

İmdat sorap kimseden,

Söz aytmağa aqqı yoq.

Qanatlansam...

Men bir uçqan quş olsam,

Turnalarnıñ,

Sürüsine qoşulsam.

Köterilip,

Aq bulutlar artına.

Baqar edim,

Altın çamurğa batsa,

O kene altın.

İç bir vaqıt yoq etmez,

Öz fiyatın.

Bir adamnı begenseñ,

Çoq maqtama.

Ayğa, künge oşatıp,

Taqmaqlama.

Eger men sürgünde ölersem... Qabirimi,

İsterse şimaliy qutubda qazsınlar.

Baştaşım üstüne: "Ecdadı Tavrdır,

Qadimiy Vetanı Qırım" – dep yazsınlar.

Doğğanım men biñ doquz yüz,

Yigirmi dört senesi.

Qorantamız orta allı,

Köy ocası ailesi.

Qış çillesi - yanvar ayı,

Yigirmi sekiz "çisloda".

Cuma künü, tañ maali,

Kelgenim bu dünyağa.

İç şübe yoq, er kim seve,

Doğurğan evlâdını.

Qulağıma ezan oqup,

Adağanlar adımnı.

Qur’an Hatim, toy ve dügün,

Müsülmanlar adeti.

Oğlan bala içün farz,

Peyğamberniñ Sunneti.

Yaş balalıq vaqıtlarım,

Esten çıqtı - unutıldı.

Biraz ösüp - büyügen soñ,

İşte, este ne qaldı.

Elbet, men de er kes kibi,

Balalıqnı yapqanman.

Çilik çilgen, top oynağan,

Atqa minip çapqanman.

Biraz çaya-şoh olsam da,

Mektebimden qalmadım.

Derslerimden iç bir zaman,

"Osal" fiyat almadım.

Kelip keçti on üç sene,

Balalıqtan bir devir.

Accı, tatlı qaldırmayıp,

Hayalımda bir tesir.

Biñ doquz yüz otuz yedi,

Senesiniñ yazında.

Beklenmezden qara tüşti,

Menim taqdir yazıma.

Bu künküday hatirimde,

Evni "tintüv" ettiler.

Soñ babamnı maşinağa,

Qoyıp alıp kettiler.

Babam ketti... qaytalmadı...

Pek zor oldu yaşamaq.

Kerek oldu kitap, defter,

Qalemimni taşlamaq.

On dört yaştan bilek tirep,

Kettim saban sürmege.

Ögüz yekmek, tuvar baqmaq,

Çobanlıqta yürmege.

Qırq birinci yılnıñ yazı,

Gitler açtı muarebe,

Qaldıq duşman pancasında

Elde ne bar?.. Ne çare?..

Cav elinde yaşav qayda?

Can qurtarıp çekiştik.

Eki buçuq yıl degende,

Azatlıqqa iriştik.

Askerlikke çağırdılar,

Tüştik Güryev çölüne.

Yüksekligi dört metrlik,

Telden qora içine.

"Vışka"larda pülemötlar,

Etrafımız avtomat.

Acep nedir menim günam,

Kimden sorayım imdat?..

Yaşavımız tel qorada,

İşke barsaq kene şay.

Aşavımız tuzlı balıq,

Ne tüs qaldı, ne çıray.

İşlegende baş ucında,

"Zampolit"ler turdılar.

Norma tolmay evge qaytsaq,

Aş bermey, em urdılar.

Berber, ammam, dezinfektsiya, –

Eki ayda bir kere.

Starşina sıcaq suvnı,

Qopqanen ölçep bere.

"Zemlânka"da eki qat nar,

Ne töşek bar, ne yastıq.

Qandalaylar "vıcırdaşa",

Bitten-bürçeden şaştıq.

Bir buçuq yıl, işte böyle;

Ne aş, ne suv, ne yuqu.

Yorğunlıqtan aqıl azdı,

Qalmadı yürekte duyğu.

Urbalarım... satıp yedim,

Güryevniñ bazarında.

Nice dostlar, köydeşlerim,

Qaldı Qardaş Mezarında.

Bizge kene yol körüne,

Dünyanıñ dört yağına.

Eşelonlar alıp keldi,

Çuvaşiya dağına.

Keçip Volga neerini,

Kirdik dağlar içine.

Men belledim kelip yettik,

Bu dünyanıñ çetine.

Dağ içinde "zemlânka"lar,

Bir de ağaç ev tura.

Aşlar-suvlar evelkiday,

Yoq edi tek telqora.

Bir qış künü, kün yıltıray,

Ayaz nefes aldırmay.

Starşina işke quvdı,

Bir kimseni qaldırmay.

Üst-başımız urân - purân,

Ayaqlarda gön çarıq.

Açtan yürek telçelengen,

Qalmadı közde yarıq.

"Yeter artıq bu horluqlar", –

Dedim özüm özüme.

"Neticesi ölüm olsa",

Hırıldaması daa ne?"

"Endi közüm baqqan yaqqa,

Başımı alıp keteyim.

Ya da özüm öz elimnen,

Özümni yoq eteyim".

Arqadaşım Abibulla,

O da menden qalmadı.

"Men keteyim, sen qal", desem,

İç de razı olmadı.

Artıq sabırlar tükendi,

Telçelendi göñülim.

Başqa türlü netice yoq,

Ya qurtılış – ya ölüm!!!

On altı kün serbest yürip,

Rastkeldik bir "köpekke".

Cın evlâdı sattı bizni,

Yarım kilo ötmekke.

Tuttı bizni qapadılar,

"Siz qaçaqsız", dediler.

"Tribunalnıñ" qararınen,

Beş yıl türme berdiler.

Biñ doquz yüz qırq beş çıqa,

Ayaq basa qırq altı.

Azırlanğan çeşit türlü,

Sıy-ziyafet-qavaltı.

Donatılğan yeşil arça,

Aş-suv, içki, mezeler.

Tostlar adap bahıtlı qullar,

Şarap-şerbet süzeler.

Men bu ğarip bahıtsız başnen,

Qara zindan içinde.

Açlıq, yoqluq, göñülsizlik,

Ğam-qasevet tüşünce.

Yoqtır evim, yoqtır köyüm,

Yoqtır şeer, bazarım.

Doğıp östim men Qırımda,

Nerde qalır mezarım?

Bu dünyada yañğız qaldım,

Yoqtır ana, ya baba.

Doğmuşlarım darqap ketti,

Qalmadı soy-aqraba.

Endi bizim şorbacımız,

"Nadziratel" olacaq.

Bu beş sene müddetinde,

Bilmem kim sağ qalacaq?

Bu beş yılnıñ tarihını,

Yoq yazmanıñ mümküni.

Ne yapayıq! Emir qulı...

Padişalar ükümi...

Neler kelip, neler keçti,

Şu beş yılda başıma.

Saçlar nafle çalarmadı,

Yigirmi beş yaşımda.

Biñ doquz yüz elli birde,

Toldu ceza müddetim.

Türme-türmeden-etapnen,

Soñ azatlıqqa yettim.

Azmı-çoqmı endi keldim,

Yigirmi yedi yaşıma.

İşte böyle felâketler,

Keldi ğarip başıma...