Ветанымнынъ хош аэнки...



⇦ Балалар саифесине къайтмакъ

⇦ Арзы Алиеванынъ саифесине къайтмакъ
















Джиан эдебиятындан

Редьярд Киплинг


Леопар озь бенеклерини насыл эльде этти
Масал


Дюнья къурулгъанда… иште о къадимий девирдеки барлыкъларнынъ атта айванларнынъ корюниши биле бугунькине нисбетен фаркълы олгъан.

Меселя, Африкада Хайвельд деген къум ренъкли сыджакъ бир ерде Леопар яшагъан. О вакъытлары айванларнынъ териси де бугуньки несилинден чокъ фаркъ эткен. Леопар къумлы сары – боз тюсте, Зебра айдын кульренъте – ачыкъ боз тюсте, Зурафе айдын сары – ачыкъ сары тюсте олгъанлар...

Затен, Леопар ерде узанып яткъанда, оны корьмекнинъ абайламакънынъ чареси ёкъ. Чюнки онынъ къум ренъкли сары териси ердеки сары топракъ иле къошулып кете.

Леопар Зебра ве Зурафенен оюн япмагъа, оларгъа къашанмагъа озюне адет этип алды. Мына шимди де, Леопар яткъан еринде Зебра ве Зурафенинъ кельгенлерини беклей. Олар пейда олгъанлары киби, Леопар апансыздан къаршыларына атылып чикъты. О, Зебра ве Зурафени къоркъузып бир тамам отлерини патлатты.

Бойле секирюв, атылув киби оюнлардан Леопарнынъ ошуна кетти, къуванды, гонъюли хошланды. Зебранен Зурафе исе, адети узьре Леопарнынъ бойле оюнларындан къуванмадылар, бундан зевкъ алмадылар. Аксине олар пек эеджанландылар, азап чектилер.

Зебра ве Зурафе Леопарнынъ оюнгъа берилип, бираз узакълашувындан файдаланып, олар Бушвельд деген ерге чекильдилер.

Бушвельд юксек тереклернен къапавлы орман. Кунеш озь нурларыны орман узерине сачып, тереклер аралыкъларына бенеклиёлакълы кольгелерни быракъа. Зебра ве Зурафе чокъ вакъытларыны мында кечирдилер. Нетиджеде, бенекли кольгелер оларнынъ терисиндеки ренъкни деништирди.

Зебра ёлакълы кольгенинъ тюбюне сыкъсыкъ келип турды ве бираз вакъыт кечкен сонъ, онынъ бутюн вуджудында эсмери ёлакълар асыл олду. Зурафе де бенекли кольгенинъ тюбюнде турды ве бираздан онынъ да бутюн вуджудында эсмери бенеклер пейда олду.

Бойлеликнен, къыскъа бир вакъыт ичерисинде, орманда булунгъан Зебра ве Зурафе де Хайвельде ки Леопар киби гизленмек чарелери олду. Зебра ве Зурафенен янянаша турып къалсанъ биле, оларны корюп оламазсынъ абайламазсынъ.

Леопарымыз исе, Зебра ве Зурафе достларыны сыкъсыкъ хатырлап, оларны пек сагъынды. Ахыр сонъу, о озюнинъ Эфиоп достунен къонушып, олар не ерде экенлерини сорап бильмек фикирине кельди.

О къадим заманлары адам затындан олгъан Эфиопнынъ да, тени къум тюсте олгъан. Эфиоп Зебра ве Зурафе не ерде олгъанлары акъкъында бильмесе де, о Леопаргъа оларны къыдырып тапмагъа ярдым этмек къарарына кельди.

Сыджакъ кунешли куньлерден биринде Эфиоп Леопарнынъ достларыны тапмакъ макъсады иле, бераберликте Бушвельд деген ерге келип чикътылар. Къум киби сары тюстеки Леопар ве Эфиоп бенекли ярыкъ кольгели орманда бири дигеринден фаркълы корюне эдилер.

- Мен Зебранынъ къокъусыны алдым, амма мен оны ич бир ерде корюп оламайым, деди Леопар.

- Мен де, Зурафенинъ къокъусыны алдым, лякин мен де оны корьмейим, деди Эфиоп.

Айды, олды-оладжакъ, энди оларны геджеси къыдырмакъны девам этерик, деди Леопар. – Бойле япсакъ, биз ичюн даа эльверишли олур.

Олар шу геджесы достларыны тапмакъ ичюн орманны кезип чикътылар. Леопар Зебраны онынъ къокъусындан дуйса да, амма о шимди якъалагъан ёлакълы айван Зебра достуна аслы да бенъземей. Эфиоп да Зурафе меселесинде тамам бойле вазиетте. Ве ниает, бираз вакъыт даа кечеркечмез, олар бирибиринен тапыштылар.

Зебра ве Зурафе Леопаргъа къум тюсте териси оны Хайвельде гизлегени киби оларны да мында орманда тенлериндеки бенеклерёлакълар иште ойле сакъладыгъыны айттылар.

Леопар ве Эфиоп Бушвельде къалып яшамакъ истеселер, олар да Зебра ве Зурафе киби кенди терилерининъ тюслерини денъиштермеге меджбур оладжакъларыны анъладылар.

Эфиоп кольге тюбюнде къара балчыкъ – чамур тапты. Чамурны кенди тенине сильди. Онынъ тени сиях къара ренъкке бояланды. Иште, Эфиоп о замандан бугунедже ойле сиях ренъкте де къалды.

- Ва-а-й! – хитап этти Леопар. – Сен мени де боялап олурсынъмы? Амма мен бир тамам сиях олмагъа истемейим. Мен Зурафе киби бенекли олмакъ истейим.

Бойлеликнен, Эфиоп кенди пармакълары уджуны ишлетип, Леопарын териси узерине чамурдан бенекли лекелер ясады.

О куньден берли, Леопар терисиннъ эр еринде бенекли лекелер мевджут.