Сеитумер Эминнинъ омюр ве иджадий фаалиети дикъкъатле огренилип барылса – олсун басып кечкен захметли аят ёлу, я да шу мудхиш омюр ёлларында догъгъан эсерлери… эписи бири-бирине сарылып, бири-бириле сыкъы багъланылып, олардан, гуя къараманане бир симфония янъгъырагъан киби келе. Бойле муджизени исе, ялынъыз акъикъий иджадкяр ярата биле. Сеитумер Эмин исе, иште бойле шахслардан биридир.

Ветанпервер шаир, несирджи, терджюман Сеитумер Эмин азретлери Багъчасарай районынынъ (Къырым) Албат къасабасында догъду, 1921 сенеси, майыс 15-те. Башлангъыч ве орта мектеплерде, бу джумледен намлы Диванкой окъув юртунда, Орта Асия университетинде (Озьбекстан) тасиль алды. Куйбышев районында (Къырым) чыкъкъан «Ударник», сонъра «Къызыл Къырым» газеталырында эдебий хадим, месуль кятип, муаррир чалышты.

Экинджи джиан денки йыллары о элине силя алып, душман иле амансыз дженклешти, арбий мухбир олду. Одесса, Акъяр (Севастополь), Малая Земля киби дженкявер атеш оджакъларына десант тюшип, къатты урушларда иштирак этти. Дефаларджа яраланды…

Экинджи джиан дженкинден сонъ, Сеитумер Эмин догъмуш халкъы иле берабер джеза – репрессия ерлерине ёлланылды. О, Фархад ГЭСи (Озьбекстан) къуруджылыгъында чалышты, анда да мешур къырым миллий оюн ве йыр Хайтарма ансамблининъ темель ташыны къойды.

Сеитумер Эмин, аман-аман он йыл зарфында Ташкентте (Озьбекстан) Гъафур Гъулам адыны Эдебият ве санъат нешриятында «Къырым эдебияты болюги»нде муаррир, сонъра Новороссийск шеэринде (Русие) Девлеткиногъа (Госкино) бакъкъан тешкилятларда фаалиет косьтерди.

Сонъки нефесинедже миллетининъ – Ветанынынъ такъдирини тюшюнген, йыллар зарфында фаджиалы къурум иле куреш алып баргъан, эр вакъыт ве эр ерде Къырым Миллий Арекетининъ энъ ог сафларында булунгъан Сеитумер Эмин озюнден гъает зенгин эдебий мирас къалдырды. Мезкюр Къырым интеллектининъ эдебий мирасы иле таныш олуп баргъанда, онынъ буюк шаир, несирджи, терджюман олгъанына текрар-текрар эмин оласынъ. Сеитумер Эминнинъ къалеми астындан «Байырлар башында», «Эгер мен бильсейдим», «Дженкчи къызлар», «Несиллер эшкъына», «Мен мавы танъларда», «Аскернинъ аятындан бир гедже», «Мени ябаний беллеме», «Атешли куньлер», «Адалет кунеши»… киби сыра-сыра шиирлери ве поэмалары, «Япалакъ-япалакъ къар ягъа», «О, кузь чечеклери север эди», «Хатырлав», «Сепет ичинде къалгъан чечек», «Яврум да Салгъырнынъ бою», «Бульбульнинъ эляк олувы»… серлевалы икяелери ве повестьлери, «Ираде дерьясы» эм де «Сенинъ йылдызынъ» романлары даа демичик сёйленильген фикирлерге ачыкъ-айдын мисаль ола билир. О, озьбеклернинъ «Мукъаддес къан» (Айбек) ве къаракъалпакъларнынъ «Къаракъалпакъ къызы» (Тулепберген Къаипбергенов) романларыны, Иван Тургенев, Михаил Лермонтов киби рус ве дигер халкъ векиллерининъ эсерлерини ана тилине чевирип, къырымлы окъуйыджыгъа такъдим этти.

Сеитумер Эминнинъ назмиети «Беяз чечеклер», «Атешли куньлр», къырым ве рус тиллеринде чыкъкъан «Сен олмасанъ…» серлевалы шиирлер джыйынтыкъларындан ер алды.

Бу ерде бир шейни даа ургъуламакъ лязим ки, Сеитумер Эмин кенди иджад къалемини эм къырым тилинде, эм де рус тилинде чалыштырды. Онынъ «Живые волны», «Дороги», «Голоса», «Горы» намында шиирлер ве поэмалар джыйынтыкълары рус тилинде дюнья юзюни корьдилер.

Мезкюр эсерлерде – олсун къырым тилинде, олсун рус тилинде… эписи Инсан денильген улу затнынъ такъдири, онынъ битмез-тюкенмез энишли-ёкъушлы ве айны заманда къарсанбалы омюр ёлу бедий ренъклер – юксек бедий образлар иле ифаделениле.

Озюнинъ бу фани дюньяда аткъан сагълам адымлары иле, къалдыргъан сагълам излериле догъмуш къырым миллетининъ къальбинден ер алгъан Сеитумер Эмин 2004 сенеси, март 21-де Новороссийск шеэринде (Русие) 83 яшында вефат этти. Алланынъ Рахметинде олсун.