Доктор Фрэнк Морроу микроскопны четке уйтеди, ёргъунлыкъле терен нефес алып, скемленинъ аркъалыгъына даянды. Акъшам маали олса да ава сыджакъ эди. Къыйметли эль саатынынъ зынджыры билегине къатты дымлы из къалдырды.

- Еди бучукъ, - мыдырданды о. – Етер! Шай да копек киби алсызландым.

Доктор юксек бойлы, нарынджа кельген адам олуп, элли беште олгъанына бакъмадан, деликъанлы йигитлер киби эди. Он беш сене эвель онынъ эллери онъа намусле хызмет этип, урьметке ляйыкъ ве турмушнынъ зевкъ-сефасыны сюрген икътидарлы амелиятчы дереджесине котерди. Велякин, айны заманда о, амелиятны бир тамам быракъып, вуджуд къысымлары трансплантациясы иле багълы ильмий ишке берилип кетти. Онынъ бу сада да баягъы мувафакъиетке иришкенини танымакъ лязим. Бир сёзле сёйлегенде, ишлер баягъы юрюшип кеткен эди, велякин…

Алты айдыр ки, бу юрек агъусы эп девам этмекте.

Сонъу корюнмеген, токътавсыз азап эскенджесине чевирильген алты ай. Бунынъ эписи о, иштен эртедже эвге къайткъан куньден башлады…

О баягъы кеч эвленди. Ханымлар оны меракъландырмай эди. Оларгъа тек амелият масасына кельгенлеринде, яхуд ресторанда хызмет косьтергенлеринде дикъкъат эте эди. Бойле вакъытта биле: «сыджакъ емекни иштанымгъа тёкюп йибермесе олгъаны», деген раатсызлыкъ сарып ала эди.

Велякин Мелани бир тамам озюне хас къадын эди. Озю деерли черик асыр яш олгъанына бакъмадан, яшлары арасындаки бу феркъны алып ташламагъа иришти. Бу джумледен доктор Морроу Меланининъ себебиле кендини керчектен бахытлы ис этти. О къадыныны пек севип къалды, сынъырсыз садакъатлы ходжагъа чевирильди.

Шахсий аят онынъ къаршысында бир тамам башкъа къияфетте корюнди. О эвеллердекиси киби ресторанларда ашамакъ я да зенаатдашлары иле субетлешмек дегиль де, энди къадыны иле достларына тешриф буюра, яхтада сейир эте ве бахытлы чифтликнинъ гъайры къуванчларындан мельэм ала эди. Кеттикче, о тездже эвге барсам, деп ашыкъа эди. Базыда озюни иш кунюнинъ сонъуна къадар отурмагъа меджбур эте эди.

Доктор бир ёлгъа къойылгъан тертип-интизамгъа амель этмекни лязим деп таный эди. Бойледже, куньлернинъ биринде о окъадар зарур олмагъан ишни эртеси куньге къалдырмакъ къарарына кельди, машинасына минип ёлда бир топ чечек сатын алмагъа да унутмады.

Эв огюндеки багъча ёлагъындан кетерек токътап къалды, эвге киреджек къапу артынадже ачыкъ эди. Сачакъ тюбюндеки басамакъларда тургъан яш йигит къапу пенджересинден корюнген къадын иле лафэте эди.

- Эбет, Роберт, - Меланининъ аэнкли сеси акъшам авасында ириген киби келе эди.

- Сизден миннетдарым. Чокъ гузель, машалла!

- Керчек, лютфен ярын акъшам да келинъиз. Ёкъ, ёкъ, о саат онгъадже чалыша, бизим баягъы вакъытымыз оладжакъ.

Бу сёзлер догърудан-догъру доктор Морроунинъ юрегине сюнгю киби санчылып, эр шейни чиль-парча этип йиберди. О тезликле кенаргъа чекильди, гизленди, ябанджы кимсе янындан кечип кеткенге къадар ташкесильди.

Ондан сонъ бойле аллар эп девам этти. Морроу олаяткъан ишлерден озюнинъ хабердер экенини бильдирмемек ичюн гедженинъ дер маалинедже лабораторияда къалып кете эди, амма бунынъле онынъ мийи башкъа шейлер иле багълы эди. Козьлери огюне, тасавурында догъгъан сымалар сонъки алты ай ичерисинде текрар-текрар джанлы ве айдын ренклерде келеберди. Онынъ иляхи сыфатлы аджайип Меланиси садакъатлы, ахлякълы хасиетлерини косьтерип тургъан никъабыны чезип ташлады да анавы яш йигит иле буюк севгини, пак ис-дуйгъуларны таптап, бахытларыны топракъкъа комюп гонъюльхошлукъ япмакъта…

О иште шу азаплы, дертли, эзиетли куньлерде къальбини ипратып кельген адалетсизликтен къуртулып оламай ве озюнинъ аджизлиги эм де тюшкюнлигинден пек тарсыкъа эди. Кеттикче онынъ мийинде кескин бир фикир догъуп башлады ве эп къуветлешти. Эбет, зульмет гъазабына далгъан ве айны вакъытта онынъ яралы къальбине бираз ярыкълыкъ алып кирген бу фикирни мытлакъа амельге кечирмели.

Доктор Морроу курсиден къалкъты, лаборатория чырагъыны сёндюрип, озюнинъ кабинетине кечти. Джеп дефтери саифесине насылдыр бельгилер япып башлады.

Къарарле бир саатен сонъ о, бинадан тышкъа чыкъты – генчлерге хас адымлар атты, дудакъларында исе, тебессюм пейда олду.

Арадан бир афта кечти. Къары-ходжа маса башында сакин бир вазиетте саба емегини ашай эдилер. Газетанынъ мода ве акъсуеклер арасындаки ошеклер эм де уйдурмаларгъа багъышлангъан саифелерини бакъкъан Мелани яваш-яваш дюгюнлер, догъгъан куньлер ве дефн-мерасимлери язылгъан «Илянлар» болюгине козь ташлады. Велякин, онъа булар меракълы дегиль эди, шунынъ ичюн о башкъа саифени ачаджакъта назары къара рамкагъа алынгъан, тааджипли языларгъа тюшти. О озь козьлерине инанмады, бу илянны учь кере окъуп чыкъты: «Доктор Фрэнк Морроунынъ отуз яшында рефикъасы ве незакетли яреси миссис Мелани Морроу вефат этти. О эвде апансыздан алемден козь юмды. Дефн мерасими он бешинджи куню саба саат 11.00де. Фекъат якъынлары давет этилелер. Риджа, гуль котерип юрменъиз».

- Фрэнк, - зораки фысылдады. – Бу илянны сен бердинъ…

- Эльбетте мен, джаным, - доктор манасыз бакъып тасдыкълады.

- Лякин Фрэнк! - онынъ сесинде раатсызлыкъ пейда олду. – Бу насыл шей?! Сен бойле шакъаны догъру таныдынъмы?

- Ёкъ, джанчыгъым, бу шакъа дегиль.

- Ойле исе, бу недир, бундан насыл макъсадны козь… - о сёзюнинъ сонъуна чыкъып етиштирмеди. Ходжасынынъ къатты дарбесинден юварланып тюшти ве эсини джойды.

Доктор Морроу деръаль эссиз Меланини къомшу одагъа алып кечти ве мукъайытлыкъле дивангъа яткъызды. Сонъра озюне хас арекетлер иле синчикликле шприц сайлады, инени ерлештирди, бир ань саатине козь ташлады да:

- Иште бойле, намуссыз джанчыгъым, - озь башына сёйленди о. – Шимдики ал бу ерде ятып тураджакъсынъ – сизинъ вакъыт-саатынъыз даа кельмеди.

О эвельден телефон ачып анълашкъан дефн мерасими бюросы хадимлери ярым саатте сёйленильген мензильге етип кельдилер, сынъырсыз «къайгъыда»ки ходжагъа энди алышылгъан гонъюль алыджы сёзлерни айтып, деръаль кенди вазифелерининъ эдасына кириштилер. Олардан сонъ етишип кельген шифакяр – доктор Морроунынъ эски досту тезликле олюм шеадетнамесини тизди ве дефн этювге рухсетнаме язып берди.

Озь кабинетинде отургъан Морроу дефн мерасими бюросы хадимлерининъ тавушларына раатсызлнып динъленмекте: Алла косьтермесин, барып да бир де – бир шейни сезип къалсалар ишим бар… амма о эписини тетаматы иле япты, укол айретли дереджеде тесир этти. Дефн мерасими бюросынынъ хадимлери озьлерине хас усталыкъле чалыштылар, ишлерини чалтлыкъле эда эттилер.

Олар кеткен сонъ Морроу кене кефиндеки къадыны иле берабер къалды.

Доктор кулюмсиреп, гъает мукъайытлыкъле кефиннинъ кенарларыны бошатты, къалын тикиш инесини элине алды ве къадынынынъ къолларыны кокюсине тиркеп къатты чектирди де тикип къойды. Сонъра кене бойле тырышкъакълыкъ иле балдырлары ве аякъ авучларыны да бириктирип тикип йиберди, о эвеллердеки киби котеринки рух иле чалт ве тез чалышты. Ниает ишни битиргенден сонъ гъает мисмилликле кефиннинъ бурюшиклерини текизледи. О инеге кене йиплик кечирди, ильхамланып, къадынынынъ дудакъларыны да бири-бирине япыштырып тикип ташлады. Бундан сонъ доктор стакангъа толдурып виски тёкти.

Дефн мерасими насыл планлаштырылгъан олса, ойле де тынч ве къалабалыкъсыз кечти. Энъ якъын достлар тешриф буюрдылар, аслы да докторны бу достлар эркянына Мелани алып кирген эди. Гъамлы алда башларнынъ салланувы, матемли эллер кокюслерге къоюлувы, вакъыт-вакъытле козьлернинъ кенарына алып баргъан къар киби бем-беяз явлукълар… Мерасим сонъуна келип автомашиналар сырасы яваш-яваш шеэр крематориясы тараф ёл алды. Мерхумнынъ шахсий эшьялары къойылгъан нефис сандычыкъ табутнынъ къапагъы узеринде тура эди. Матем авасы эп янъгъырай эди…

Бельгиленген вакъытта кимнинъдир эли керекли дёгмечикни басты. Табут къара делик тараф тюшюп башлады. Баягъы ашагъыда булунгъан крематорий хадими табутны корип мемнюниетликле сызгъырып да алды.

- Чокъ гузель! Иш, эписи бир иш де. Мен не япа билирим. Бу киббар буржуйлер мени бу ерге таин эткен экенлер, демек мен ишимнинъ эписини эда этеджем, маашымны да акълайджам. Энъ эсасы, олюм бугуньки киби чокълашып турса, зенгинлеше де билирим.

Къуванчтан о магъруране богъаз керип къойды: эбет гузель лафлар этти, амма бу сёзлерни озюнден башкъа ич кимсе эшитмей де. Сонъра къаба арекет иле собанынъ къапуларыны ачып, табутны уйтеди. Табут маден копчеклери устюнде гъыйчырдап кетип башлады, хадим тезликле соба къапусыны къапатты. Гъыйчырдагъан созукъ тавуш шу къадар юксек янъгъырай эди ки, бу сес матемлер залынадже етип кельди, велякин зал бу вакъыт энди бом-бош эди.

Тааджипли ери шунда ки, бутюн вуджуд азалары чектирилип тикип ташлангъан табут ичиндеки Мелани де бу тавушны эшитти. Аслы да, девамлы эссизликтен сонъ бу вазиет онынъ реаль акъикъат иле биринджи расткелишюви эди. Башта о, ич бир шейни анъламады, фекъат озюни гъайритабий сыкъыкъ вазиетте булунгъаныны сезди. Деръаль озюни сарып тургъан къаранлыкътан чыкъмагъа, устюндеки агъыр къапакъны котермеге ыдырынды, багъырмакъ истеди, велякин йипликлер онынъ йымшакъ леблерини… бутюн беденини кесип башлагъанда, о бир кереден эписини анълады: газетадаки некролог, ходжасынынъ дарбеси, ве… апансыздан тезликле котерилип баргъан сыджакъ арарети.

Мелани дешетли теляшкъа тюшти, бедени къатты къалтырап майышып башлады, о башта бир тарафкъа чевирильмеге арекет этти… Джанэфал иле япылгъан арекеттен йипликлер терини ярып бедениндеки эт парчалары иле берабер тырс-тырс узюле башлады! О эп озь къанына далып бармакъта эди. Ниает табут тюбюндеки бу къан къайнап башлады.

Энди пек кеч! Къуветли алев табут диварларыны бир тамам ойып кирди ве имаесиз тенге сарылды. Къадыннынъ соньки дуйгъусы онынъ янакъларына яваштан акъып тюшеяткъан эки дане къою шингенлик олды – бу онынъ ярылып кеткен козьлеринден къалгъан шингенлик эди…

Ярым сааттен сонъ крематорий хадими газны сёндюрди ве энди алышылгъан арекет иле собадаки кульни улукъкъа сыдырып ташлады.

Саат акъреби бешке баргъанда, доктор Морроу алтынджы стаканны даа шимдичик бошаткъан эди.

«Аджайип кунь олды да», тюшюнди о. Хиянет къадынчыгъы иле араны кесен-кес аль этти къойды. Энди эмин-эркин кене ишке далып кетмек мумкюн, я арада баягъы вакъыт иш токътап къалгъан эди. Озю де ким ичюн, шу ичюнми?!

Апансыздан онынъ хаялыны къапы тасырдысы больди. Меракълы шей, Бойле куньде о кимге керек олуп къалды экен?

Къапы огюнде Роберт – Меланининъ сырлы мусафири тура эди.

О кягъыткъа сарылы кенъ тегис бир шейни къолтугъына къыстырып алгъан эди.

- Хайырлы акъшам, доктор, - о незакетлиликле кулюмсиреп, сёзюни башлады. – Биринджиден, догъгъан кунюнъиз мубарек олсун, экинджиден исе, мына, риджа этем буны алынъыз, - о сарылы шейни Морроугъа узатты.

«Джин урсын, мына бу ишлер иле огърашып, догъгъан кунюмни де унуткъаным, - тюшюнди доктор. Лякин бу насыл шей? О догъгъан кунюмни къайдан биле?»

- Бу недир? – асабийлешип сорады о.

- Не олгъаныны сорайсызмы? Хаберинъиз ёкъмы? Анълайым. Билесинъизми, мен бир рессамым… - О эм анълатып башлады, эм де сарылы кягъытны ачып, Меланининъ белине къадар ишленген тасвирини элине алды.

Башы азачыкъ эгильген, алтын тюсте сачлары омузына тюшип тургъан незакетли Мелани севги толу козьлериле докторгъа тикилип тура эди…

- Бойлеликле, = девам этти о, - къадынынъыз догъгъан кунюнъизге портретини сызып бермемни риджа этип, мени теклиф этти. Сиз ичюн акъикъий муджде олсун, деп биз буларнынъ эписини сыр сакъламагъа келиштик. Сиз лабораторияда булунгъанда геджелери чалышмагъа догъру кельди. Тамам ярым йыл тер тёктим, эминим ки, сиз бегенирсинъиз.

Ода адден тыш къутургъан киби айланып башлады, диварлар, гуя джанлы киби доктор Морроугъа бакъып арекетке кельген эди. О козьлерини зораки котерди, назары тасвирнинъ ашагъысындаки сол кошесинде гизленип тургъан дюльбер языларгъа тюшти:

«Меланиден, меним екяне муаббетим Фрэнкге».