Vetanimnin hoş aenki...



⇦ qaytmaq




Qartanamnıñ yipişli quşağı

Myenim adım Emine. Dülber Qırımnıñ İçki rayonı Qiyanlı köyünde yaşayım. Köyümizdeki 11 sanlı orta mektepte altıncı sınıfta oquyım. Mektebimizde ana tili derslerinde qırım tili ve edebiyatnı ögrenemiz. Evde ise, yalıñız ana tilde lafetemiz. Evimizde böyle tertip.

Ağımızdaki 2021 senesi, mart 24-te olup keçken "Bütünqırım ilmiy araştıruv işleriniñ yarışı"nda "Qartanamnıñ yipişli quşağı" serlevalı ikâyem ile iştirak ettim. Birinci yerni qazandım.


Men "Vetanımnıñ hoş aenki" saytını ve onıñ okuyıcılarını selâmlap, "Qartanamnıñ yipişli quşağı" ikâyemnen tanış etmek isteyim.


* * *

Fatma qartanam, (o endi 92 yaşında) babamnıñ anası, bir kün maña bu dülber quşaqnı sandığından çıqarıp kösterdi ve uzaq keçmişte olıp keçken vaqialarnı tarif etti.

Fatma qartanam 1929 senesi Büyük Özenbaş köyünde dünyağa kelgen. Onıñ babası Qasım oğlu Emir efendiniñ, anası Emir qızı Emine hanımnıñ Fatma qartanamdan ğayrı daa 3 evlâdı olğan: İbraim, Seytumer, Asibe.

Büyük Özenbaştan aile Aqmescitke 5 km yaqınlıqta olğan, Kara Qıyat köyüne köçe. 1939 senesi Fatma qartanamnıñ babası vefat ete. Soñra qoranta Aqmescitke biraz daa yaqın, Qıyat köyüne yerleşeler.

Deşetli 1944 senesi olar Qıyat köyünden, sevimli Qırımından sürgün etileler.

Fatma qartanamnıñ ailesi Taşkent vilâyetiniñ Vahruşev sovhozına tüşti. Cümle milletimiz kibi, olar da çoq qıynaldılar.



Açlıq, yoqsuzluq çektiler. Gece-kündüz tarlalarda, yüzüm bağlarında çalıştılar.



1950 senesi Fatma qartanam Mustafa oğlu Mammed dedemnen evlendiler. Olarnıñ 4 oğlu ve 3 qızı oldı.



Oğulları: İbraim, Müdesser, Enver, Server (menim babam). Qızları: Sabriye, Zeynep, Gülnara.



Mammed dedem doğma uskutlü edi.Onıñ anası Mümine qartana işkuzar, atik, tertip–nizamnı sevgen qadın eken.


Deyler ki, nemseler Uskut köyüni basıp alğanda, Mümine qartananıñ evine bir nemse subayı sürip kirgen. Mümine qartana da sipirtkisini eline alıp, nemseni çızmanen evin içine kirmesin dep, quvalağan. Subay evniñ temizligine şaşıp qalğan. Mümine qartanalarnıñ Uskutteki evi. 1970 seneleri çekilgen foto


Bu yipişli quşaq Mümine qartananıñ kelinlik quşağı edi. Onı Qırımdan ketirip, yıllar boyu saqladı.



Mammed dedemnen Fatma qartananıñ toyunda Mümine qartana özüniñ yipişli quşağını kelinine bağışladı.

Fatma qartana ve Mammed dedem muabbet yaşadılar. Ömür boyu usanmadan çalıştılar, tırıştılır, öz evlâtlarına hışımlı terbiye berip büyüttiler.

Yıllar aqtı, keçti. Niayet olarğa da qaynana, qaynata olmağa sırası keldi. Olarnıñ üyken oğlu İbraim evlengende, Fatma qartana uzaq 1950 senesi özüne bağışlanğan, qaynanasınıñ yipişli quşağını endi öz kelinine taqtı.







Menim qocaman ailem bar. Aile muqaddestir. Vatanğa, tilge, milletiñe, cümle etrafqa sevgi aileden başlay.



Men anamnı, babamnı, ağalarımnı, emcelerimni, qartanamnı, dedelerimni sevem, ürmet etem.



Olar maña mağrur tilimizni, aziz Vatanımıznıñ taşı, toprağı, suvunı, semasını, bütün dünyanı sevmege ögrettiler. Aileme minnetdarım. Ailemnen ğururlanam!

Qartanamdan miras qalğan bu yipişli quşaq da, fotosüretler de ailemniñ qıymetli degerligi, ecdatlarımnıñ parlaq hatiresi. Men de şu yadikârlıqlarnı qartanalarıma oşap, ömür boyu saqlaycam! Qartana ve qartbabalarımnıñ bergen ögütlerini ömrüm boyu yüregimde taşıycam!






P. S. Endi ise, menim dülber sesli sevimli Fatma qartanam icra etken "Ural dağı" türküsini diñleñiz.