Джиан эдебиятындан
Шеэр Сычаны, яъни шеэрде яшагъан сычан бир куню койде яшагъан акърабасыны зиярет этти.
Койлю Сычан уйлелик емек софрасыны ичимликлерден салкъын сув, богъдай саплары, ешилликлернинъ тамырлары, домуз буруну иле донатып, мусафирини сийляды. Шеэрли Сычан аз-аздан тишлейип, ашыкъмадан ашады. О озюнинъ киббар алыпбарувынен, бойле бир саде ашны къонакъбайгъа олгъан сайгъы-урьмети ичюн ашагъаныны анлатмагъа тырышты.
Мусафир бираз къапынгъан сонъ, достлар вакъытларыны узун субет къонушмасынен кечирдилер. Шеэрли Сычан оны динълеген Койлю Сычангъа шеэр аятындан, андаки яшайиш акъкъында тарифледи. Олар баягъы маальгедже къонушкъан сонъ юкъламагъа яттылар.
Сычанлар ешиль-джанлы осюмликтен ибарет къора ичерисиндеки аралыкъта – уйгъун бир ювада юкъламагъа яттылар. Олар сабая къадар тынчлыкъ ве раатлыкъ муитинде юкъладылар.
Койлю Сычан юкъу ичинде досту онъа таърифлеген шеэр аятындаки бутюн онъайтлыкъларнынъ, зевкъ-сефаларнынъ, лезетли емеклернинъ саиби оларакъ, о да Шеэрли Сычан олмагъа арз этти ве айны заманда бунъа умют беследи.
Эртеси куню Шеэрли Сычан Койлю Сычангъа бераберликте онынъ шеэрдеки эвине бармагъа теклиф этти. Койлю Сычан бойле теклифке пек къуванды ве чокъ тюшюнип отурмадан о бир кереден разы олду.
Бойлеликнен, эки дост сычан шеэрге догъру ёл алды.
Олар, ниает, Шеэрли Сычан яшагъан мухтешем сарайгъа келип чыкътылар. Шеэрли Сычан ве Койлю Сычан ашханеде маса-софра устюнде берекетли зияфеттен къалгъан емеклерни таптылар. Татлылыкълар, яъни конфетлер ве желелер, хамырдан азырланылгъан емеклер, лезетли пенирлер... истегенинъ къадар ашая билесинъ. Акъикъатта, шимди Койлю Сычан огюнде, о озюне тасавур биле этип оламагъан, ич бир вакъыт онынъ хаялына кельмеген энъ лезетли емеклер булунмакъта.
Койлю Сычан софрадаки къурабиеден азачыкъ кемирейим дегенде, Кедининъ юксек сесте миявлагъаны эшитильди. Бакъса, не корьсин, бир балабан Кеди эки ог аякълары иле къапыгъа тырналып эп миявламакъта. Къоркъудан отлери патлайязгъан сычанлар дераль сыгъынакъта (укрытие) сакъландылар. Къоркъудан оларнынъ нефеслери биле тутулды. Сычанлар чокъ вакъыт арекетсыз – къыбырдамадан яттылар.
Ниает, олар зияфетни девам этмек ичюн сыгъынакътан чыкъаджакъта, апансыздан къапы ачылды. Масаны йыгъыштырмакъ ичюн къапыдан ичери хызметчилер кирдилер. Оларнынъ артындан исе, Эв Копеги пейда олду…
Орталыкъ бираз ятышкъан сонъ, Койлю Сычан Шеэрли Сычаннынъ ювасындан кенди чантасыны ве шемсиесини алды да:
– Сизде менде олмагъан ашлар, эльверишли зенгин онъайтлыкълар олабилир, – деди о, кетмеге ашыкъып. – Амма мен озюмнинъ саде емегимни ве мекянымда укюм сюрген тынчлыкъ эм де хавфсызлыкъ муитте кечкен омюримни къоркъу ичинде яшамакътан устюн корем!