Cian edebiyatından
Şyeer Sıçanı, yani şeerde yaşağan sıçan bir künü köyde yaşağan aqrabasını ziyaret etti.
Köylü Sıçan üylelik yemek sofrasını içimliklerden salqın suv, boğday sapları, yeşilliklerniñ tamırları, domuz burunu ile donatıp, musafirini siylâdı. Şeerli Sıçan az-azdan tişleyip, aşıqmadan aşadı. O özüniñ kibbar alıpbaruvınen, böyle bir sade aşnı qonaqbayğa olğan sayğı-ürmeti içün aşağanını anlatmağa tırıştı.
Musafir biraz qapınğan soñ, dostlar vaqıtlarını uzun subet qonuşmasınen keçirdiler. Şeerli Sıçan onı diñlegen Köylü Sıçanğa şeer ayatından, andaki yaşayiş aqqında tarifledi. Olar bayağı maalgece qonuşqan soñ yuqlamağa yattılar.
Sıçanlar yeşil-canlı ösümlikten ibaret qora içerisindeki aralıqta – uyğun bir yuvada yuqlamağa yattılar. Olar sabaya qadar tınçlıq ve raatlıq müitinde yuqladılar.
Köylü Sıçan yuqu içinde dostu oña tariflegen şeer ayatındaki bütün oñaytlıqlarnıñ, zevq-sefalarnıñ, lezetli yemeklerniñ saibi olaraq, o da Şeerli Sıçan olmağa arz etti ve aynı zamanda buña ümüt besledi.
Ertesi künü Şeerli Sıçan Köylü Sıçanğa beraberlikte onıñ şeerdeki evine barmağa teklif etti. Köylü Sıçan böyle teklifke pek quvandı ve çoq tüşünip oturmadan o bir kereden razı oldu.
Böyleliknen, eki dost sıçan şeerge doğru yol aldı.
Olar, niayet, Şeerli Sıçan yaşağan mühteşem sarayğa kelip çıqtılar. Şeerli Sıçan ve Köylü Sıçan aşhanede masa-sofra üstünde bereketli ziyafetten qalğan yemeklerni taptılar. Tatlılıqlar, yani konfetler ve jeleler, hamırdan azırlanılğan yemekler, lezetli penirler... istegeniñ qadar aşaya bilesiñ. Aqiqatta, şimdi Köylü Sıçan ögünde, o özüne tasavur bile etip olamağan, iç bir vaqıt onıñ hayalına kelmegen eñ lezetli yemekler bulunmaqta.
Köylü Sıçan sofradaki qurabiyeden azaçıq kemireyim degende, Kediniñ yüksek seste miyavlağanı eşitildi. Baqsa, ne körsin, bir balaban Kedi eki ög ayaqları ile qapığa tırnalıp ep miyavlamaqta. Qorqudan ötleri patlayyazğan sıçanlar deral sığınaqta (ukrıtiye) saqlandılar. Qorqudan olarnıñ nefesleri bile tutuldı. Sıçanlar çoq vaqıt areketsız – qıbırdamadan yattılar.
Niayet, olar ziyafetni devam etmek içün sığınaqtan çıqacaqta, apansızdan qapı açıldı. Masanı yığıştırmaq içün qapıdan içeri hızmetçiler kirdiler. Olarnıñ artından ise, Ev Köpegi peyda oldu…
Ortalıq biraz yatışqan soñ, Köylü Sıçan Şeerli Sıçannıñ yuvasından kendi çantasını ve şemsiyesini aldı da:
– Sizde mende olmağan aşlar, elverişli zengin oñaytlıqlar olabilir, – dedi o, ketmege aşıqıp. – Amma men özümniñ sade yemegimni ve mekânımda üküm sürgen tınçlıq em de havfsızlıq müitte keçken ömürimni qorqu içinde yaşamaqtan üstün körem!