Муаррем Мартынов
Шиирлер
Къара денъиз! Сёйле корьген халларны,
Косьтер манъа Чатырдагъны, дагъларны.
Чырлакъ-чыплакъ къувулгъан халкъларны,
Айван киби айдалгъан балаларны!
Эллеринде винтовка ве автоматлар,
Хатырынъдамы къылынгъаны – солдатлар.
Козьлери эп думанлы офицерлери
Эллеринде наганлары – юргенлери.
Эвлерни ягъма-талав эткенлери,
Сандыкъларны къаракълап, тинткенлери.
Айт! Ветан денъизи! Айт озь сырынъны…
Кимлер аджеп букти сенинъ белинъни.
Ким багълады эллеринъни, тилинъни?
Ким агълатты олюлернен тиринъни?..
Йыкъылдым мен чакъыл-къумлар устюне,
Козьяш тёктюм Ветанымнынъ коксюне.
Къара денъиз уянды, тильге кельди,
Охшаяракъ о мени, бойле деди:
«Мугъайтма сен мени де, козьяш тёкюп,
Эски-янъы дертлериме ине санчып…
Къувулгъан сонъ къырым халкъы Къырымдан
Оксюз къалдым мен де ана-бабадан!
Яс бекледим тамам къыркъ кунь-къыркъ гедже,
Окюрдим, инъледим куньдюз ве гедже!»
Шай деди де, Къара денъиз окюрди,
Далгъаларын къаяларгъа огъурды.
Мен къалдырдым башымы чакъыл-къумдан
Анъламадым ич бир шей, шувултыдан.
Айт манъа, Къара денъиз корьгенлеринъ
Багъыраракъ, мен дедим бильгенлеринъ!
Сакин ол сен, итме фигъан гъуль-гъуле,
Ялвараман – ялкъараман, кель тильге!
Ачтынъ меним юрегиме сен яра,
Ничюн аджеп кокюслеринъ къабара!?.
Бир «Ах!» чекти Къара денъиз теренден,
О, пускюрди, санки къопты еринден.
Котерильди далгъалар дагълар киби
Окюрди, инъледи агълагъан киби…
------------------------------
*Муаррем Джелял огълу Мартын (Мартынов), Къырымнынъ Сувдагъ районы Хапысхор коюнде догъды (1906 - 1995) – сюргюнлик-къыргъынлыкъ ерлерде Къырым Миллий Арекетининъ башында тургъан, коммунист империясы акимиети иле амансыз куреш алып баргъан ири шахслар сырасына кире.
гъуль-гъуле – шум-гам; крик; тревога; беспокойство
мугъайтмакъ – ранить душу; впасть в уныние
огъурмакъ – повернуть, поворачивать, направить
чырлакъ-чыплакъ – полуголый; в нищенском одеянии