Vetanimnin hoş aenki...





İbraim Enver Oğlu Seytabla

Doğdı: 1950 senesi,
yanvar 7-de

Doğğan yeri: Aq-Ğazı (Kirov) köyü, Vahş rayonı, Qurğan-Töpe vilâyeti (Tacikstan)

Yaşağan yeri: Aqmescid şeeri (Qırım)


Ayt, Yurtum!
(İbraim Seytablanıñ nazmiyetinden nümüneler)


İlâiy sevgi alğışında…


İnsan ömrü, onı sen bil,

O, Alladan bir emanet.

Temelimiz – Vetan ve Til,

Onı coysaq, ğayıp millet!

İbraim Seytabla

"Ötello", "Makbet", "Qıral Lir", "Romeo ve Cülyetta"… kibi ebediyetten yer alğan eserlerniñ müellifi Uilyam Şekspirniñ: "Dünyağa kelgen er bir şair kendi qalemini ilkide acayip sevgi közyaşına batıra!.." degeni kibi, cümert qalbli İbraim Seytabla da, özüniñ icadını yüreginden yanardağ kibi fışqırıp çıqqan qudretli ve aynı zamanda ilâiy sevgiden başladı, yani qalemini ilkide Vetanı Qırımğa beslegen qudretli sevgi közyaşlarına batırdı. İşte bu ilâiy sevgi İbraim Seytablağa ücü-bucağı körülmegen ilham dünyasına yol kösterdi, onıñ mücizeviy qapularını açtı. O, mezkür qapudan içerige atladı, dedil adımlar attı. Bu adımlar sayesinde sıra-sıra nazm satırlar doğdu.

Onıñ yüregi sevgiden öyle tolup-taşa ki, o, Vetan sevgisinden, onıñ tabiatından, manzarasından, efsaneviy keçmişinden… öyle sarhoşlana ki, atta bazı şiirlerinde nazmiyet qaidesine bile riayet etmeden bir tamam qalb közyaşlarınıñ tesiri altında, onıñ qırşavında qalıp kete.

Menim canım maña bir emanet,

Dua etip Tañrıma men yürem.

Ana-Yurtum menim içün cennet,

Candan aziz şu topraqnı sevem… –

"Vasiyet"

dey şairniñ lirik qaramanı.

İbraim Seitabla zatı aliyleri işte böyle sevgi tesirinde bulunıp, o em ana qırım tilinde, em de rus tilinde icad ete. O özüniñ "Dağlarnıñ sırı", "Qarlı Aziz-baba", "Taş-Air çeşmesi", "Ayt, Yurtum!", "Qırım qızları", "Ana tilim", "Közyaş çeşme", "Jemçujina zemli", "Dialog s sudboy", "Zakonı gor", "Krım nisposlal nam Sam Tvorets", "Naşa pamât", "Krımskaya ösen", "Kto otnâl vse meçtı moi?"… kibi şiirleri ile qırım milliy edebiyatına özüne has yañı bir edebiy-bediy yöneliş ile kirip kelgen şairdir.

İbraim Seytablanıñ lirik qaramanı Qırımnıñ çeşit yerlerinde – köşelerinde buluna, Qırım boylap seyaat yapa… özüniñ ğayet qadimiy Qırımstanınıñ biñlerle yıllar zarfında yaşap kelgen efsanelerini tapıp çıqara, efsanelerge yañıdan can bere. O bundan quvana – keyf çata, özüni mezkür efsanelerniñ bir qısımı esap ete…

Taş-Air taşı tura,

İçinden çeşme ura.

Etrafta yalday mavı

Efsane kibi buvı.


Adet üzre, tiz çöktim,

"Bismillâ!" – dep suv içtim…

Bir baqsam, bir qartbaba

Adımlay maña taba…

"Taş-Air"

Yahud:

…Zdes vsüdu viju ya sledı –

Peçat prapradedov moih.

İ vsplesk fontanovoy vodı

Mne şepçet golosom rodnıh.


Poymi, tvoih körney tut net,

İ bıt zdes ne mogli öni.

İ Taş-Air tomu ötvet,

Dlinoyu v sorok tısâç let!

"Severnomu sosedu"

Zaten, İbraim Seytablanıñ qalemi astından çıqqan şiirler halq tiline yaqın olup, er kezge – yaş-qart oquyıcınıñ qalbine barıp toquna. Oquyıcı özüni nazm satırlarda tasvirlenilgen lirik qaraman ile beraber is ete, onıñle beraber quvana, tarsıqa, mağrurlana ve ilâre, ve ilâhre…

"İbraim efendiniñ şiirleri añlayışlı tilde yazılğan, yengil oqula, olarda milliylik ve samimiylik, teren duyğu ve teren fikirler bar, – dey etnograf ve edebiyatşnas alim Hacı Enver Özenbaşlı. Soñ fikirini devam ete. – İbraim Seytablağa ana tilimizde tasil almağa qısmet olmadı, Lâkin babası – fotisalalı Enver Seytabla oğlu ve anası – albatlı Pakize Abkerim qızından balalıqta eşitken masalları, Qırım aqqında ikâyeleri, Sayde qartanasınıñ güzel sesnen, büyük ustalıqnen icra etken qırım milliy halq türküleri oña pek tesir ete ve ana tilimizge, edebiyatımızğa, medeniyetimizge, Vetanımızğa nisbeten teren sevgi aşlay, qoluna qalem almağa sebep ola…".

Endi bu fani dünyanı terk etken milletperver, Vetanperver, temiz-pak qalbli menim rahmetli Enver dostumnıñ sözlerinde aqiqat bar. Daa demiçik yuqarıda söylenilip keçilgen fikirler buña açıq-aydın misal ola bilir…


Qaviy imanlı İbraim Enver Oğlu Seytabla 1950 senesi yanvar 7-de sürgünlik – ceza yerlerinde, yani Qurğan-Töpe velâyetiniñ (Tacikstan) Vahş rayonına baqqan Aq-Ğazı (Kirov) sovhozında doğdu. Orta mektepte, Duşanbe (Stalinabad) şeerindeki Tacikstan devlet universitetinde tasil aldı. Aspiranturada oqudı. Dissertatsiya qorçaladı. Fizika-matematika ilimleri namzeti ilmiy unvanınaa nail oldu. Bayağı bir yıl zarfında bilgi alğan kendi universitetinde faaliyet kösterdi…

İbraim Seytabla baba-dede yurduna – doğmuş Qırımına 1992 senesi qayttı. O bugün de-bugün Aqmescid şeerinde yaşay ve icad ete.