Ветаннынъ эр кошеси

Озь эвлядыны беклей.

Къуругъан эр чешмеси

«Кель манъа!» – деп дестеклей.

Чокътан берли сагъынам…

Я сен къаерде къалдынъ?

Даима сени анъам,

Сен исе ойгъа далдынъ.

Экиленме, Юрткъа къайт –

Темиз онынъ авасы.

«Мен къырымым!» – деп, сен айт,

Битсин Къырым давасы!

Этраф маниа толду –

Сувгъв биле далмагъа,

Биз ичюн ясакъ олду

Атта нефес алмагъа.

Булар чаре тапалмай

Бизни гъайып этмеге.

Нелерни бизге япмай

Башымызгъа етмеге?!

Бойсунмай, дагъылмасакъ –

Къырымны терк этерлер,

Оларгъа къатылмасакъ,

Башларына етерлер.

Бизлерге токъунмасын –

Биз Къырымнынъ тамыры!

Эвимизге сокъулмасын –

Битер халкъым сабыры!

Истер эдим, миллетимнинъ дагьылмайып бирлешкенин,

Азиз-Ветан топрагьында, бир къалмайып, ерлешкенин.

Бир якъадан баш чыкъарып, Ветан ичюн курешкенин,

Эдждадынынъ Юрдунда сербестликке иришкенин!

Бир-биринен, утанмайып, озь тилинде лафэткенин,

Къартларымыз сечкен ёлдан генчлеримиз кеткенин.

Арекетни девам этип, макъсадына еткенин,

Эр бир туткъан курешимиз нетиджели биткенин!

Бегенмем ич, савап иш деп, гуняхларгъа баткъанны,

Халкъ гьаесин ред этерек, эп кенаргьа аткъанны,

Меним эвим кенарда деп, аякъ созып яткъанны,

Халкъ курешин усулыны, душманына саткъанны.

Пек истейим, юрдумызда миллетимнинъ арткъанын,

Истемейим зр кес озюн арабасын тарткъанын...

Бегенирим миллетине эйи ишлер япкъанны

Озь халкъынен пайлашкъанын, эляллыкънен тапкъанны.

Истер эдим, халкъымызнынъ, биз - къырыммыз - дегенин,

Догъру ёлны терк зтмейип, нетиджеге кельгенин.

Кокте «учкъан» семетдешни ерге, эльбет, энгенин,

Авам халкъны догьру ёлгьа къайтмасыны бильгенин...

Арзылайым миллетимнинъ аякъкъа тез тургьанын,

Къырым адлы Ветанында миллий девлет къургьанын.

Къаршысына душман чыкъса, оны деръал ургьанын!

Истемейим базы-бири ёлун четке бургьанын.

Истемем мен, иджадымда бошлукъ ара олгъанын,

Зсли-башлы иджаткярнынъ сараргьанын-солгьанын.

Пек истейим, келеджекте чокъ иджаткяр догьгьанын,

Ич истемем базы шахслар келеджекни богъгьанын!..

Къырым, меним Ветанымсынъ,

Къырым - меним миллетим!

Къырым, меним аятымсынъ,

Къырым - меним девлетим!

Ветан, санъа мен багъландым,

Асла сенден айрылмам.

Ветан, сенчюн чокъ ялвардым,

Энди исе, ялвармам.

Бир денъизинъ сенинъ Къара,

Азакъ денъиз - дигери.

Авдет олдум Ветаныма,

Ёл арамам мен кери.

Бир тарафынъ юксек дапьлар.

Дигериде тюземлик.

Бир тарафынъ багъча-багълар,

О мисильсиз гузеллик!

Къырым, сени пек северим.

Ич де сенден вазгечмем.

Сени даим къорчаларым,

Кельмешекке мен бермем!

Сенинъ ичюн девам эте

Миллетимнинъ куреши!

Къысмет олса, догьар, эльбет,

Сербест Къырым кунеши!

Бакъсанъ козьлер къамашыр,

Озьарасы сырлашыр,

Джиддий сёзле анълашыр,

Дюльбер къырым къызлары.

Олса биле адий бербер,

Я да айтувлы ребер,

Шубесиз, эпси чебер,

Намлы къырым къызлары!

Бири-биринден дюльбер,

Ватанны джандан север,

Миллетчюн джаныны берер,

Бизим къырым къызлары!

Кийинген, миллий фесли,

Муляйим назик сесли,

Истемей олмагъа эсли,

Гузель къырым къызлары!

Зейтюн киби козьлери,

Балдан татлы сёзлери,

Тебессюмли юзьлери,

Назлы къырым къызлары!

Берген сёзюнден къайтмаз,

Тюшюнмейип лаф айтмаз,

Ич бир вакъыт къопаймаз,

Бизим кьырым къызлары!

Ошекчилик ич япмаз,

Ар-намусыны сатмаз,

Озь халкъындан айрылмаз,

Шанлы къырым къызлары!

Къырым адлы ватанымда,

Къырым олып мен догьдум.

Сюргюнликнинъ девамында

Миллетпервер мен олдум.

Чюнки меним дамарымда,

Тавэрлернинъ къаны бар!

Меним юрек-багьырымда,

Эдждатларнынъ руху бар!..

Эминим мен, бир кунь, илле,

Мусбет къарар алыныр.

Миллетимиз бу дюньяда,

Къырым дие танылыр!

Бутюн халкълар арасында чокъ хорлангъан шу миллет,

Кельмешеклер тарафындан эп тапталгъан бу Ветан!

Юз йылларнен яшап кельген, бугунь къайда о девлет?

Акъсызлыкътан къуртар бизни, ялварамыз, Яратан!

Эки юз йыл бундан эвель, Ана-Юртун алдыргьан,

Адын джойгьан шу миллетке бельки сенинъ гъазабынъ!..

Ветаныны миллет дегиль, айры шахслар къалдыргьан...

Къабаатсыз халкъым чеке, сенинъ джеза-азабынъ!..

Бири берир, деп къолларны къавуштырып отурсакъ,

Беклеменъиз, кимсе бизге девлетчилик къайтармаз!

Лякин, эгер он бинълернен мейданларда топлансакъ...

Акимиет халкькъа къаршы, бир кимсени ыстырмаз...

Кельмешекпер ниетлерин бизлер, деръал билейик,

Арекетни, ёлны сечип, керек девам зтмеге...

Бирлик олып, нетиджеге шек-шубесиз келейик,

Зарур олса, Ветан ичюн, шеит олып кетмеге!..

Ветанымыз - Къырым адын, миллетнен биз багьлайыкъ,

Чюнки бизлер Ана-Юртнынъ асыл – тамыр халкъымыз.

«Татар» ады бизге - лагьап, оны яхшы анъпайыкъ,

Яш несильге къырым адын анълатмагьа акълымыз!

Девлетчилик мытлакъ керек, оны эльде этермиз,

Десте-десте весикъалар, керек олса, топлармыз.

Адалетли шу макъсадкъа шек-шубесиз етермиз.

Ельпиреген Кок Байракъны къолда къавий тутармыз!

Миллетимиз къырым адынен танылса,

Эдждатлар да дуа иле анъылса,

Юртумызда янъы аят башлармыз,

Яш несильге миллий дуйгьу ашлармыз.

Юртумызнынъ къапулары ачылыр,

Къучакъ керип, къаршылар о, миллетин.

Асрет халкъы Къырымына яйылыр...

Тикпенмекчюн кенди миллий девлетин.

Къорчалармыз азиз ана тилини,

Баскъынджыгьа таптатмаз халкъ илини.

Гедже-куньдюз чалышырмыз Ветанда,

Саип олып шу мукъаддес Мекянда.

Топрагьымыз темизленир писликтен,

Эски адлар ер-ерине къоюлыр...

Ниетлерге иришильсе бирпикнен, -

Юртумызда, миллий девлет къурулыр!

Эки денъиз арасында

Бизим Къырым ерлешкен.

Деделермиз «къырыммыз» деп,

Миллет олып бирлешкен.

Ябанджылар-кельмешеклер

Миллий ишке киришкен,

Ад ерине лагъап такъып,

Макъсдына иришкен.

Етер артыкъ, лагъап олгъан

«Татар» адын ташлайыкъ.

Къырым къызы, къырым огьлу

Сёзлеринен яшайыкъ.

Сюргюнликтен-ижретликтен

Ветангъа биз къайтайыкъ,

Ветан - Къырым, миллет - къырым,

Деп даима айтайыкъ.

Биз «кьырыммыз» дегенимизчюн

Туз сепелер тилимизге,

Къайтып кельмек истемезлер

Къырым адлы илимизге.

Бир кунь олар, къысмет этсе,

Ветанына кьайтарлар,

Эши-досту, миллетине

Къайткъан сонъ, не айтырлар?

Эвеллери эдждатлармыз

Къырым олып яшагъан.

Несиллернинъ юрегине

Къырым сёзюн ашлагьан.

Лагъап олгьан «татар» сёзю

Несиллерге етмесин.

Къырым адлы миллетимиз

Гъайып олып кетмесин!

Бу дюньяда чокъ яшадым,

Якъынлашам сексенге.

Он яшымдан иш башладым,

Одун юклеп энъсеме…

Миллетиме гъурбет ильде

Зарур эди меарет.

Ят илинде – сюргюнликте,

Пейда олду джесарет.

О девирни эслесем –

Саткъын эди адымыз.

Адым – къырым, велякин

«Татарлашкъан» анъымыз.

«Татарлыкъкъа» чаре тапмай,

Не айтмасын бильмеймиз.

Мухалифни тенкъид япмай –

Эфсанесин динълеймиз…

Иште, олар «татар» дейлер,

Тамыр – къырым миллетке.

Къырым адын бенъзетелер, –

Тениндеки иллетке.

Энди чокътан вакъыт кельди

Тиклемекчюн адымызны.

Биз – къырыммыз, джиан бильди

Эп чокълашкъан сайымызны.

Девлетчилик бизде ёкъ –

Мытлакъ эльде этермиз.

Чюнки бунъа делиль чокъ –

Ниетлерге етермиз.

Ана-Къырым – Ветанымыз:

Бизлер киммиз – анълата.

Татарлашкъан унсур исе,

Шу Ветанны анълата.

Къырым сёзюн атарым - деп,

Орталыкъны сен йыкъма.

Къырым дегиль, татарым -деп,

Ана-Юртны ынджытма!

Ер юзюнде миллетлер чокъ,

Эр кес яшай адынен,

Факъат бизим адымыз ёкъ,

Биз яшаймыз лагьапнен.

Лякин бизим Ветанымыз

Ялан дюнья дженнети.

Яшамагъа биз акълымыз-

Олып къырым миллети!

Чюнки бизим эдждадымыз,

Мында аткъан тамырын...

Бизге мирас къадыргъан –

Джандан севген Къырымын!

Мен де севем Илимизни,

Чюнки Къырым гъурурым!

Ич ёкъ этмем тилимизни –

Къырым огьлу, къырымым!

Шу себептен курешимиз

Девам этсин бирликте.

Япыладжакъ эр ишимиз,

Беджерильсин урьликте!

Эп зытлашып дагъылмайыкъ,

Адымыз къырым олсун!

Эм де ич де янъылмайыкъ,

Къырым бизимки олсун!

Сагъ олунъыз, къандашлар,

Сизден гъает мемнюним!

Гъаемизге, сафдашлар,

Ириширмиз - зминим!

Шу себепле курешке,

Давет этсек генчлерни.

Г'енчлик азыр енъишке, -

Бирлештирип кучьлерни!..

Иште, биз де турмамыз

Къавуштырып къолларны...

Кенаргъа биз бурмамыз,

Миллий куреш ёлларны.

Курешимиз девам этер,

Тикленгедже миллий девлет!

Кок Байракъны ельпиретир

Бизим тамыр къырым миллет!

Сонъра халкъым озь Юртунда

Нефесин бол аладжакъ!

Эдждадынынъ топрагъында

Эбедиен яшайджакъ!

Къырымда ханлыкъны чокъ йыллар къургъан,

Ветанчюн курешке къарт-яшы тургьан,

Юртуны къорчалап, душманны ургьан.

Бу Къырым бизимдир - къырымлар Ветаны!

Къырымда тамыр халкъ - къырым миллети,

Къырымдан башкъа ёкъ онынъ девлети,

Бизлерге мирас эдждатлар Дженнети,

Бу Къырым бизимдир - къырымлар Ветаны!

Шимальде сынъырсыз къулан чёллери,

Буллюрсув озенлер, терен голлери,

Ёл бою ерлешкен дюльбер койлери,

Бу Къырым бизимдир - къырымлар Ветаны!

Дюньяджа беллидир алтынбаш богъдайы,

Чытырман чалылыкъ, дереси, тогьайы,

Бир миллет Къырымнынъ таты-ногъайы,

Бу Къырым бизимдир - къырымлар Ветаны!

Къаялар артында сюрюльген топрагъы,

Дагьларда яйлалар, къойларнынъ отлагъы,

Дертлерге дермандыр багьчасы-багьы,

Бу Къырым бизимдир - къырымлар Ветаны!

Чайырлар, байырлар - деделер къыры,

Салкъын сув чокъракъта - къызларнынъ йыры,

Эдждатлар несильге къалдыргьан сыры...

Бу Къырым бизимдир - къырымлар Ветаны!

Къарачёль, Бельбекте сачылгъан бостаны,

Шифалы отлары турсаткъан хастаны,

Атешке атылгьан халкъымнынъ дестаны...

Бу Къырым бизимдир - къырымлар Ветаны!

Денъизнинъ далгьасы ялыгъа ура,

Къаршыда къадимий Чатырдагъ тура,

Озюни таптатмай, ёлларны бура –

Бу Къырым бизимдир - къырымлар Ветаны!

Бу дюньягьа инсан келе –

Сынавлардан кечмеге...

Омюр битип, бир кунь оле,

Къабир азабын чекмеге…

Мен де догьдым улькемизнинъ

Юкъары Башы коюнде.

Бинъ докъуз юз отуз дёртнинъ

Март йигирми биринде.

Чокъ языкъ ки, он яшымда,

«Саткъын» олды лагъабым.

Эшелон беклей къаршымда, -

Эп къозгъала, гъадабым!

Такъдирим не оладжагъын

Бильмездим о девирде.

Козьлерим яш толаджагьын,

Сездим сюргюн ерлерде.

Сюргюнликте унутмадым,

Азиз Ветан топрагъын.

Акъылымдан чыкъармадым,

Коюмнинъ озен, чокърагъын.

Авдеттен сонъ, озь юртумда

Адым атып, мен кезем.

Огюмде ве артымда

Кельмешек нефесин сезем.

Лякин вакъыт кельгенде,

Кельмешек илле къайтаджакъ.

Къырымны терк эткенде,

Бельки «сагъ ол», айтаджакъ?!

Эбедиен девлетимиз –

Къырым адын ташыйджакъ.

Ады - къырым, миллетимиз, -

Озь Юртунда яшайджакъ.

Дюньяны доланып тапмадым бир ерден,

Ветаным Къырымдай дюльбер мекян-иль.

Тиллерни огрендим, севиндим юректен,

Ана-тилинден гузель, ёкъ экен бир тиль...

О тильнинъ бугунь биз етмеймиз къадрине,

Дерсинъ ки, миллетим озь тилин унуткъан...

Русча лаф эткен къырымджа ерине,

Бинъ пешман олып, къан агълайджакъ - къан!..

Окюрип агълайджакъ, башыны багълап,

Бабасын тенинден чыкъкъанда джан.

Фигъан къопарып, русча такъмакълап...

Озь тилин бильмеген, къан агьлайджакъ - къан!..

Ветангьа къайткъан сонъ терк этип кечмишни,

Тилини бегенмейип, кенаргьа аткъан.

Бу къарт да тиль бильмей, кечсе де етмишни,

Янъылгъаным деп, къан агьлайджакъ - къан!..

Миллетим «татар» деп, базы-бир инсанлар,

«Миллий азлыкъкъа! Халкъыны къошкъан»...

Оларнен бизлерни бир эткен затлар,

Сиз дегиль, миллет къан агъпайджакъ - къан!..

Эсинъни топла, иш корип бирликнен,

Сен, тамыр халкъым, юкъунъдан уян!..

Акс-алда бизлерни анъып нефретнен,

Келеджек несиль, къан агьлайджакъ - къан!..

Эдждадындан орьнек алгьан,

Усулындан файдалангьан,

Дюнья бойлап дешет салгьан,

Бизим къырым йигитлери!

Баскъынджыгьа атын бургьан,

Енъмек ичюн оны ургьан,

Йыкъылгьанда къангъып тургьан,

Бизим къырым йигитлери!

Ич кимсеге бойсунмагьан,

Урушларда болдурмагъан,

Болдурса да, дуйдурмагьан,

Бизим къырым йигитлери!

Нафиле ерде атланмагьан,

Къоркъып-пысып сакъланмагьан,

Афу сорап акъланмагъан,

Бизим къырым йигитлери!

Гедже-куньдюз чапкъалагьан,

Ташны сыкъса, парчалагьан,

Озь миллетин къорчалагьан,

Бизим кьырым йигитлери!

Авдет ичюн хызмет эткен,

Сафдашларгъа чапып еткен,

Ветан ичюн къурбан кеткен,

Бизим къырым йигитлери!

Ярышларда устюн чыкъкъан,

Ракъибининъ белин сыкъкъан,

Фырландырып ергё йыкькъан,

Бизим кьырым йигитлери!

Девлетчилик алынь эльге,

Алла къувет берсин бельге,

Саип олунъ сизлер Ильге,

Джесюр къырым йигитлери!

Бугунь кене хатырлайым

Къыркъ дёртнинъ майыс айын,

Гедже-куньдюз текрарлайым,

Кечкен йыллар сайысын.

Яры гедже, танъ атмаздан

Аскер тюфек тикледи...

Себебини анълатмаздан

Вагонларгъа юкледи.

Ана-бала, эм де къартлар

Къабаатсыз олды «саткъын».

Сюргюнликке огъраттылар

Бир къалдырмай къырым халкъын.

Бошап къалгьан эвимизге

Келип кирген инсафсыз.

Бугунь исе юзюмизге –

«Понаехали» - дей, имансыз.

Нидже йыллар кечип-кетти,

Даа къач йыл кечеджек...

Бу акъсызлыкъ джангъа етти,

Оны кимлер чезеджек?!

Эльбет, бизлер чезеджекмиз,

Акъыл-идрак ёлунен.

Девлетни де къайтарырмыз –

Тутып алгъан къолунен!

Йигирми йыл бундан эвель

Халкъ атланды Ветангъа.

Озь юртунда къурып темель,

Белли олды джиангьа!

Бу сильтемге эди себеп –

ТАССнынъ къаба яланы.

Къырымларны зп «саткъын», - деп,

Пайын алды - даваны.

О девирде Къызыл Мейдан –

Балкъурт-юва, къайнады...

ЦеКа шашты, бильмей къайдан

Халкъ бу кучьни топлады.

Бизге къаршы ифтираны

Тёкип, беллей ольдюрди.

Лякин корьди зарарыны –

Бар дюньяны кульдюрди...

Шу себептен девам эте

Адалетчюн халкъ куреши.

Озь шавлесин сепсе ете

Бизге Ватан кунеши!

Халкънынъ джесюр йигит-къызы,

СССРни сарсытты,

Москвада да къалды изи,

Руху импер къырмызын.

Бинъ гизлесенъ, — адынъ къырым!

Татарым – деп, янъылма.

Ветанынъ да, шексиз, Къырым –

«Татар» олып анъылма...

Ич унутма – адынъ къырым!

Бу адынъа атылма.

Ветанынънен багълы омрюнъ,

Татарлыкъкъа къатылма...

Эр бир миллет топрагьында

Юрт адынен адлана.

Бизим миллет озъ Юртунда

Кельмешекке айлана...

Татарлыкътан токътамасакъ,

Юртумызны сатарлар.

Эсимизни топламасакъ,

Ятлар бизни ютарлар.

Эй, миллетим, инатланма –

Темиз тут виджданынъны.

Лагъапкъа сен ич алданма,

Къуллан къырым адынъны!

Бакъынъ кене, русиели шовинист

Къырымларнынъ эписини акъсымлай...

Акъаретнен, богьаз керип, о фашист,

Халкъымызны парча-кесек такъсымлай...

«Хайтарма»да акьикъатны бегенмейип,

Топуз киби, ачувындан патлайджакъ.

Мухбирлернинъ суаллерин динълемейип,

Чаре тапса, оларны да таптайджакъ...

Не дейсинъ сен, эй, инсафсыз бешарет,

Агъам дженкте танк ичинде янды да!

Не дейсинъ сен, пис огълу нишарет –

Дигер агъам Варшаваны алды да?!

Агьаларым Ветан ичюн къурбан кетти,

Сенинъ киби хынзырларны къорчалап.

Пис агьыздан пис сёзлеринъ джангъа етти,

Эп ифтира даркъатасынъ, сачмалап...

Миллетиме саткъын деген

Тилинъ затен курьмекпешсин!

Ичинъ толу писликлернен

Тен-беденинъ сюйрекленсин...

Сенинъ киби хынзырларны,

Эм шаплавуз унсурларны

Тепме берип артынъызгьа,

Къувмакъ керек Юртунъызгьа!

Иште, бу йыл къысмет этти —

Кирдим сексен яшыма.

Козь огюмден кечип кетти

Кельген беля башыма.

Къабаатлы олмасакъ да,

«Саткъын» лагьап такъылды.

Гъайып этмек макъсадынен

Миллий тарих якъылды.

Баскъынджыгъа керек эди,

Чёль, орман ве дагъымыз.

Шу себепле: «Бошат!», деди.

Къалды бзгъча-багьымыз...

Себебини бильмесек де,

Ят иллерге сюрюльдик.

Яры миллет серильсек де,

Гъайры баштан тирильдик.

Етмиш сене кечти-кетти,

Денъишме ёкъ, кене шай.

Саткъын сёзю джангьа етти,

Шу такъмакънен халкъ яшай...

Яшамаса — чареси ёкъ,

Кельмешек эп акъсымлай.

Акъаретлеп, чала ох,—

Саиплигин тасдыкълай.

Акъаретке халкъ алыша.

Замет эте, иш тапса,

Гедже-куньдюз эп чалыша,

Темиз япа, иш япса...

Чюнки онынъ юреги пак,

Паклик миллет къанында.

Затен онда куньджюлик ёкъ, —

Эп эйилик анъында.

Эйиликни анълагьан ёкъ,

Кельмешеклер инсафсыз...

Ойлелери Къырымда чокъ,

Иште, олар имансыз.

Къайда инсаф, кимде иман?!

Азырына дуаджы.

Керчек айтам, достум, инан –

Олар Къырымда шорбаджы!..

Биз чыкъкъанда, яш-къартымыз

Гъурбет ильнинъ ёлуна,

Мал-мулькюмиз, эв-баркъымыз

Къалды кельмешек къолуна.

Ар-намуссыз келип кире

Биз бошаткъан эвлеримизге.

Саип олып, сербест юре

Мирас къалгьан еримизде.

Бугунь исе энди бизлер

«Кельмешек»лер олгьанмыз.

Иште, кене биз «юзьсюзлер»,

Къырымны «толдургьанмыз»...

Эмин олынъ, эй, унсурлар,

Даа толмадыкъ – толармыз!

Шек-шубесиз, эй, хынзырлар,

Ветанда биз онъармыз!..

Эдждатларгъа бу топракъны

Алла эдие эйлеген.

Ляйыкъ корип шу этрафны,

Яшанъ, къулларым, деген.

Дёртми, бешми бинъдир сене –

Эдждат мында бирлешкен.

Даркъакъларны топлал кене –

Джемаат олып ерлешкен.

Эдждатларнынъ эсаслары

Тавзр, къымэр, къыпчакълар…

Адет узре макъсадлары

Къурмакъ чадыр, сачакълар...

«Бу ер меним къырым», деген

«Къырым» олгьан адамыз.

Шу Къырымнынъ адынен де

Тасдыкълангъан адымыз.

Ойлеликнен юртумызда,

Къурула озь девлети.

Асыл ола диярымызда

Тамыр-къырым миллети.

Эки юз отуз йылдыр

Халкъкъа баскъы япыла...

Але бугунь чиркин, ерсиз

Ифтиралар атыла.

Чокъ даяндыкъ, даянармыз,

Олар къуванып яшарлар...

Келир бир кунь, уянырмыз –

Озь башларын ашарлар...

Бири-биринен уйтекпешип,

Топракъ ичюн сафлашырлар.

Озь арасы котеклешип,

Агьа-къардаш талашырлар…

Оларгъа коре, бизим Къырым

Чокъ миллетли топракъ экен.

Бу дюньянынъ къайсы къыры

Чокъ миллетли дегиль экен?!

Тап эвельден бу Аданынъ

Къырым деген ады бар.

Шу аданынъ ады иле

Адланылгъан халкъы бар.

Кимсе буны инкяр этмез —

Гузель Къырым бизимдир.

Дигер ерге къырым кетмез,

Чюнки о иль сизинъдир.

Сизни исе кимсе къувмай,

Урьмет иле яшанъыз.

Урьметликни сиз де бозмай,

Несиллерге ашланъыз...

Несилинъиз осип, буюп,

Къабаатлыны къыдырмасын.

Миллетиме душман деюп,

Сизинъ киби къутурмасын.

Бизим къырым миллети

Эр инсаннен тиль тапа.

Пек гузельдир адети –

Эп эйликлер япа...

Исбатланъыз, къайсы къырым

Сиз яшагьан эвге кельди?

«Баба-деде азбарым

Бошат, чыкъып кет!» – деди?!

Кимсе бойле сёз айтмады,

Эм де бир вакъыт айтмаз.

Адалет ёлундан таймады,

Иншалла, затен таймаз.

Сизден дегиль — акимиеттен

Озь акъкъыны талап этер.

Келир куню, акъикъатен

Халкъ ниетлерине етер!

Факъат бизге бирлик керек,

Эп бирликпе курешмек.

Ветан. Къырым, диерек,

Гъалебеге иришмек!

Бизим уйкен несилимиз

Джесюр несиль яратты.

Бугунь исе генчлеримиз

Душман юзюн къарартты!

Къартлар сизге риджа эте:

Курешни девам этинъиз!

Биз, къартларда, омюр бите –

Куреш сонъуна етмемиз!

Ана — къырым тилимизде,

Лаф этмеге утанманъыз!

Джандан севген Илимизде

Къырым тилини унутманъыз!

Эм эдждатнынъ, эм несильнинъ

Юрту Къырым Илидир!

Эм эдждатнынъ ве несильнинъ –

Тили къырым тилидир!

Эдждат даима, анъдыраджакъ –

Къырым бизим Илимиз!

Эбедиен янъгьырайджакъ

Тувгъан къырым тилимиз!

Энъ муими, риджа этем,

Бирлик олып яшанъыз!

Шу бирликни, риджа зтем,

Несиллерге ашланъыз!

Иште, бу йыл къысмет этти,

Кирдим сексен яшыма.

Козь огюмден кечип-кетги

Бу фаджиа башыма!

Джандан севген Къырымны

Бар дюньягъа денъишмем.

Эм чайыр ве къырыны –

Мен ятларнен болюшмем.

Сукъландыра озь Юртумнынъ

Чёллери эм дагълары.

Къувандыра топрагъымнынъ

Багъчалары, багълары.

Рухландыра чёллеримнинъ

Ерден чыкъкъан бувлары.

Эм де озен, голлеримнинъ

Буллюр киби сувлары.

Мисильсиздир чёль тарафнынъ

Алтын башлы богьдайлары.

Орта ёлакъ, шу этрафнынъ

Дагъ этеги тогъайлары...

Къушчыкълар да сабалары

Чивильдеше арекетнен.

Кузьде Ветан анбарлары

Толып-таша берекеттен.

Илимизнинъ эр бир ери

Шек-шубесиз бизимдир.

Деделернинъ манълай тери

Бизчюн орьнек азиздир.

Лякин мени кедерлете

Зайыфлашкъан тилимиз.

Лякъайдлыкъ эп девам эте –

Джоюлмазмы Илимиз?!

Лаф этмеге алышайыкъ.

Догьмуш тильде бир кереден'

Чыкъармакъчюн ашыкъайыкъ

Тилимизни шу дереден!

Иджаткяр мен олмасам да,

Шиирлерни эп язам.

Пек мукеммель олмаса да,

Язгъанымны бастырам.

Базылары бегенмесе –

Тенкъид ичюн азырым.

Дигер инсан гузель, – десе,

Кене джошып язарым...

Деделернинъ тарихы - сыры -

Ветанымсынъ гузель Къырым!

Миллетимнинъ чёлю-къыры, -

Багъышлана сизге йырым!

Шубе ёкътыр, адым къырым,

Сенсинъ меним шиарым!

Пек теренсинъ тамырым, -

Сеннен багьлы такъдирим!

Чыкътым коюмнинъ «Тёпечик башы»на,

Этрафым ешиллик, гузель манзара.

Сукъланам дагъларнынъ къаясы-ташына,

Оларнынъ эписи кечмишни анъдыра...

Къарасув озеннинъ ялысы боюнда

Коюмнинъ темели - Йылгъа арасы.

Бугунь о кой кельмешек къолунда –

Шу себеп, тазере юрегим ярасы...

Шу койде догьып, он йыл яшадым –

Ветандан къувулдым - чекиштим сюргюнде.

Гъурбетте комендант тепмесин «ашадым»

Богьдайнынъ башагьын къыдырып юргенде...

О девир тюш киби, къалды кериде,

Лякин халкъ бутюнлей Ветанда дегиль.

Онынъчюн, миллетим, сюргюнлик еринде

Авдетчюн курешни этмели дедиль!

Сюргюн тыршавын парчалап ташласын,

Къалмасын анъында азаплы йыллар...

Авдет курешини неслине ашласын,

Оларгьа истегим: Огьурлы ёллар!

Энишли-ёкъушлы ёлларгъа бакъмадан,

Ветангъа къавушмакъ ёлуна чыкъсын!

Мешакъат, фелякет, белядан къоркъмадан –

Расткельсе ёлунда, эписин йыкъсын!

Сюргюнде къалгьанлар Юртуна къайтса,

Ветаны оларгьа къучагьын ачаджакъ,

Хор халкъынъ къаршылап, «хош кельди» айтса –

Къырымда къырымлар эбедий яшайджакъ.

Эр бир инсан бу дюньяны терк этип,

Шек-шубесиз, къабирине киреджек.

Не япгьанын козь огюне кетирип, –

Эписининъ джевабыны береджек.

Сакъынмагъан ифтира ве ошектен

Эр бириси джеэннемге тюшеджек.

Атештеки къатран къазан ичинде,

Къайнай-къайнай, нетиджеде, «пишеджек»…

Шу себептен эр бир инсан Юртунда,

Озь халкъына эйиликлерни япсын.

Сабийге мерхамет, къартларгъа урьмет,

Къаранлыкъ эвлерде, чыракълар якъсын!

Курешмек ёлунынъ усулын тапсын,

Даима халкъыны джельп этип бирликке.

Юртундан душманны котерип атсын –

Чагьырып миллетни джесарет-мертликке!

Ким олмасын, къабаатлап биревлерни,

Ич бир вакъыт, шан-шуретни къазанмаз.

Урьмет этип оламаса дигерлерни,

Ойле шахскъа, затен кимсе базанмаз.

Тесадуфен бир де-бири янъылса,

Миллетимиз оны мытлакъ багьышлар...

Авдет ичюн фаалиетте анъылса, -

О инсанны халкъ даима алгъышлар!

Иште, ойле, биз кьадимий бир миллет, –

Алла бизни бу топракъта яраткъан.

Бугунь, дерсинъ, джиренильген бир иллет, –

Сынамакьчюн, ер юзюне дагьыткъан!

Лякин чокътан сынавлардан биз кечтик...

Бизге атта тесир этмей инкъыраз.

Ветангъа авдетимизни биз сечтик,

Бизге, затен, кедер этмез бир мараз.

«Сабыр тюбю сары алтын», – дегенлер. –

Къырым илле къырымларнен толаджакъ.

Кери къайтса, «вербовка»нен кельгенлер...

Къырым кене къырымларнынъ оладжакъ.

Бельки бизлер о куньлерни корьмемиз, –

Генчлигимиз Къырымны къолгьа аладжакъ!

Салгъыр бою, сокъакъларда юрмемиз,

Лякин несиль Къырымда эбедий къаладжзкъ.

Ябанджы тиль сенинъ дегиль,

Оны кенаргъа ташла.

Яваш-яваш озь тилинъде

Лафэтмеге сен башла.

Бегенмесенъ сен эгер,

Миллий къырым тилини.

Балтасынен джеллят кесер,

О файдасыз тилинъни.

Бильмейим деп, мана тапма,

Огрен ана тилинъни.

Акъылсызлыкъ асла япма,

Балталап сен тилинъни.

Утанма ич лаф этмеге

Ана-къырым тилинъде.

Азырланма сен кетмеге,

Яша Къырым илинде!

Ерге урма, акъсымлама,

Назик къырым тилинъни.

Лаф эткенни мыскъыллама,

Къырым миллет дилини!

Сеннен халкъым гъурурлансын,

Лафэткенде къырымджа.

Машалла! - янъгьырасын

Ялан дюнья тургъанджа!

Эгер миллет тилин джойса,

Озюн манкъурт этеджек!

Тиль мевзусын «сонъ»гьа къойса,

Гъайып олып кетеджек!..

Ер юзюнде миллетлер чокъ,

Эписи кенди еринде.

Тиль акъкъында меселе ёкъ, -

Къонушалар озь тилинде.

Бизим исе Илимизде

Бири «ногьай», дигери «тат»...

Сёз башласанъ тилимизде,

Оласынъ сен душман - ят!

Докъсан файыз, миллетимиз,

Дигер тильчюн «чалыша».

Атта мышыкъ-итлеримиз –

Шу ят тильге алыша...

Торунларнынъ адларында

Толып къалды, «...шка»лар. .

Шу торунлар анъларында –

«Анашка» - «бабашкалар»...

Бу алларгьа месулиетли

Факъат бизлер – озюмиз.

Тильге олсакъ эмиетли, –

Айдын олур юзюмиз...

Пек ялварам, семетдешлер,

Миллет тильсиз къалмасын!

Юртумызда кельмешеклер

Бизлерге ох чалмасын!

Ер юзюнде, бир ерде ёкъ

Бизим тильдай, назик тиль.

Чюнки затен, ич тенъи ёкъ, -

Къырым адлы бизим Иль!

Не олды я, «АТР»ге,

Къырым тилин джойдымы?

Докъуздан сонъ, саба эрте,

Озь тилинден «тойдымы»?

Мухбирлерге ана тили

Ёкъса ясакъ олдымы?

Я да энди, догьмуш тильде

Яйын савуты толдымы?

Гедже-куньдюз АТРде,

Бир къартбаба сёз башлай.

«Черепица...» — деп, ят тильни

Торунчыгьына ашлай...

Торунчыкъ да тиль билювде,

Къартбабадан артта къалмай.

«Дедушка»сы рус тилинде,

Эп «черепица»сын макътай.

Рус тилинде къонушмакъчюн,

Бизде гьает канал чокъ...

Шу ят тильнен огърашмакъчюн,

АТРде аджет ёкъ!

Тешвикъатларны. истесенъ,

Макъта Къырым Илинъни!

Миллетинъни пек севсенъ,

Джойма къырым тилинъни!

Он бир айнынъ Султаны –

Мубарек ай Рамазан!

Ич бир мумин къалмасын

Оразасын тутмагьан!

Хасталанып туталмаса,

Ниет эткен оразасын,

Куню келип, къысмет олса,

Мытлакъ тутсын къазасын.

Мучелери темизленир

Нефисини юткъаннынъ.

Вуджуды да тазеленир

Оразасын туткъаннынъ.

Биле турып, Рамазанда

Ашап, ичип, кейф сюрсе,

Ясакъ ёлларда юрсе –

Азап чекер мезарында...

Он бир айнынъ Султаны,

Арапча ады Рамадан,

Дженнет беклей туткъанны,

Бу мукяфат-Алладан!

Апансыздан кунюм битсе, мен ольсем

Тенеширге къойып мени юварлар.

Темизленип кефиниме кийдирильсем,

Мукъайтлыкънен Салагъачкъа къоярлар.

Эляллыкънен-разылыкътан мен кечсем,

Дженаземни учь саф олып къыларлар.

Урф-адетнен Ляхатыма ерлешсем,

Узериме «Мульк» суресин окъурлар.

Мезарлыкъта къартларымыз отурып,

Суре окъуп, Къуран хатим этерлер.

Сонъра бирден, эллерини котерип,

«Руху ичюн, эль-фатиха!» – дерлер.

Эсли имам меннен бирге-бир кьалып

«Телькъын» берип, анамнынъ адыны айтыр.

Эльвида дие, Къуранын элине алып,

Дженазе чыкькьан, азбаргъа кьайтыр.

Не едимде, не къыркьымда ве не йылымда

Замет этип, окьутманъыз «Мевлюд»ны.

Анджа меним, бутюн дуа-сенамда

Чектиринъиз келиме-и тевхидни.

Риджа этем, окюрип агьламанъыз,

Шу себепле, сизге меним насиатым.

Козьяш тёкип, башынъызны багьламанъыз

Дуа окъунъ! Будыр, иште, васиетим!

Къартлыкътан бурюшкен юзьлер,

Хорлангъан къарувсыз козьлер,

«Керексиз, меракъсыз» сёзлер,

Эписи къартлыкънынъ белясы...

Ифтира, сюргюнге огърагъан,

Башлары чокътан чаларгьан,

Чырайлар солугьан, сарарпьан,

Эписи къартлыкънынъ белясы...

Кунь-куньден къартлыкъ сезиле,

Шу себеп юреклер эзиле,

Кет-кете, дюньядан безиле,

Эписи къартлыкънынъ белясы...

Кимсе истемей ольмеге,

Къабирге, соравгъа кирмеге,

Гуняхлар дешетин бильмеге,

Эписи къартлыкънынъ белясы...

Къартлыкъ: Ана тиль! - дие, багьыра,

Тиль ичюн курешке чагъыра,

Чаресизлигинден джаны агъыра,

Эписи къартлыкънынъ белясы...

Миллет бир къалмай бирлешсе,

Ветаны - Къырымчюн курешсе,

Къоюлгьан макъсадкъа иришсе,

Мына бу къартларнынъ арзусы!