Mustafa Rahmi Efendi*
Doğdı: XVII-nci asırnıñ ekinci yarısı
Vefat etti: 1751 senesi
____________________
* Bu resim http://www.metmuseum.org sayttan alındı
Şair, tarihçi, devlet erbabı –
Mustafa Rahmi Efendi
Türk dünyasında Qırımlı Mustafa Rahmi namı ile belli olğan em tarihçi, em şair, em de devlet erbabı Mustafa Rahmi Efendi XVII-nci yüzyıllıqnıñ ekinci yarısında Qırımnıñ qadimiy Bağçasaray şeerinde doğdu. Tasiliniñ esas qısımını Türkiyede aldı. O, Osmanlı İmperatorlığında yüksek devlet vazifelerinde çalıştı.
Bazı bir menbalarğa köre, Mustafa Rahmi Efendi veba hastalığına oğrap, Türkiyede vefat etti, 1751 senesi.
Mustafa Rahmi Efendi tarihçi sıfatında "Sefaret-name-i İran" serlevalı ilmiy eser yazdı. Mezkür kitapta Qırım padişası – hanı tarafından İranğa yapqan arbiy yürüşi tasvir etile. Tarihiy delillerge bazanılıp yazılğan bu eser, o uzaq XVIII-nci asırnıñ birinci yarısında Qırımstan devletinde üküm sürgen içtimaiy-siyasiy-arbiy vaziyetke de urğu berile.
Qırımlı Mustafa Rahmi Efendi şair olaraq da, özünden bir sıra nazm eserler qaldırdı. Onıñ nazmiyeti teren ayatiy – felsefiy mana taşığan inciler destesidir.
Şeb mahv olup hemişe nücüm-i seher doğar,
Encami inhizamda mihr-i zafer doğar.
Abisten-i safa vü kederdir leyal hep,
Gün doğmadan meşime-i şebden neler doğar…
Nazm satırlardaki bazı sözlerge izaat:
şeb
nücüm-i
seher
encami
inhizamda
mihr-i
abisten-i
vü
leyal
meşime-i