Вармы, аджеп, ойле хувет – башкъа дюнья яратсын,

Хакъикъатта хукъукъ верип, бени бундан хуртарсын?

Эльбетте вар ойле хувет, бу дюньяйы йыхаджах –

Хорланан шу къырым халкъына хакъикъаты багъышлайджах.

Яны баштан парлакъ кунеш, парылдайип догъаджах,

Залым джеллят сталинни хатранлара богъаджах.

Мен къафестен чыхарым, къанаатланып учарым,

Шу Къырымын гуль-багъына сербест-сербест хонарым…

Багъынъ вар, багъчанъ вар, нам къазанмыш адынъ вар,

Къырым ешиль адасы, алтын хусан топрагъынъ вар.

Эр бир дертке дава верен, олюлерге эм джан верен,

Къутремлере дерман верен – аджеп, вармы бу Къырымы бильмеген?

Ялан дюнья дженнети деп, адландырдым сени мен,

Ашыкъ олмуш йигит киби, солып гидем дердинден.

Айырдылар анадан, эм баладан, бабадан,

Хайван киби хайдадылар къырым халкъын Ветандан.

Ильк бахардан гузель Къырым чичеклене, гуллене,

Дагъ-чаири ве чёлюне ешиль, хадифе дошене.

Бульбуль къушлар эр бир ерде зевкълы, ширин сёйлене,

Акъылыма душурдим мен гузель Къырымны кене!

Насыл олсун – акъылыма, душурмейим Къырымны,

Ветан ичюн сёйлемейим ичимдеки сырымны?

Насыл, аджеп, хатырламам Ана-Юрту Ветанмы,

Ахсызлыкънен къувулгъан озь севимли халкъымы?

Насыл, аджеп, хатырламам он секиз май таныны –

Къыямети анъдыран агълашувлар сабагъыны?

Халя тура козь огюмде узун беяз сакъаллы

Бабам, гъарип – туртеклернен чыкъты эвден, завалы.

Анам хаста ята эди, меджалы ёх кезмее.

Хорху тильни курмекледи, ёх ихтидар сёйлее.

Аман вермей салдатлар – хундахларнен уралар.

«Хувуласыз Къырымдан!», -- деп чиркин согуш багъралар.

Эки агъам фидаидже урушалар бу дженкте –

Аналары, бабалары, хардашлары сюргюнде.

Хатырлайым мен халкъымын, ач ве чуплакъ халыны,

Тутуп алдын эллеринден байлыгъыны, малыны.

Къара къаргъыш ягъдырамыз – бунъа ете кучумуз,

Хувдун бизи Къырымдан, недир бизим сучумуз?!

Алып кельдинъ Азияя, токтун бизни чёллере,

Тёшек-ястых бизде ёкъ, кирсетмедин эвлере!

Астымызда сылах топрах, кунеш якъып хавура,

Гуняхсыз о балачыкълар: «Ач олдых!», -- деп багъыра,

Сытма, исал тутты халкъы, серди ерге чахылдай,

Сейирджилер-комендантлар кулюше да шакъылдай.

Халкъ олюмден сёйлешелер, булар ишке айдайлар,

Ашдан, сувдан хабер ёкъ, булар вира хамчылайлар.

Яз кечти, хыш кечти, кене ачлыкъ баари кельди.

Ольмейип де халанлара хыркъ бешинджи йыл кельди.

Ачлыкъ кене хукюмсюре, сюргюн халкъкъа хыргъынлыкъ,

Комендантлар, «начальник»лер топландылар чокъ байлыкъ,

Сюргюнлерин паёкларны къашкъыр киби ашайлар,

Иш хакъларны да вермей, зиль-зурнанен яшайлар.

Эп артмахта мезарлыхта тазе-тазе мезарлар,

Эм ачлыкътан, хасталыкътан оле сюргюн хырымлар.

Нидже-нидже къоранталар олюп битти бир тамам,

Эсабы ёкъ оксюзлерин… Насыл сонъ мен агъламам?

Кельдим тувгъан коюмнинъ ялысына,

Толды ичим денъизин хавасына.

Сонъра, боюн эгерек, селям вердим,

Эллеримнен денъизнин сувуна кирдим.

Мен чайхадым бетими, козьлерими,

Дениз сусты, динледи сёзлерими,

Ичтим тузлы сувундан – хана-хана,

Козь яйдырдым кузгудай уфугъына.

Дениз юхлай бешиктеки баладай –

Шувулдысыз, шаматасыз къыбырдай.

Сонъ йыхылдым чахыл, хумлар устюне,

Козьяш тёктим Ветанымын коксюне.

Къара денъиз уянды, тиле кельди,

Охшаяракъ о мени, шойле деди:

«Мугъайтма сен мени да, козьяш токуп,

Эски яных дертлерими йине сокуп.

Йигирми учь йылдыр, энди бу тамам,

Фигъан агълап, ялыларгъа урунам.

Хувулан сонъ къырым халкъы Къырымдан

Оксюз халдым мен да ана-бабадан.

Яс бекледим тамам къыркъ кунь, къыркъ гедже,

Окурдым, инъледим куньдюз ве гедже».

Шай деди де, Къара денъиз – окурду,

Далгъаларны хаяларгъа о урду.

Мен халдырдым башымы, чахыл-хумдан,

Анламадым ич бир шей шувулдудан…

«Айт манъа, Къара денъиз, корьгенлерни!», --

Багъыраракъ мен дедим: «Бильгенлерни!».

«Сакин ол сен, этме фигъан гуль-гуле,

Ялвараман, ялхараман – кель тиле.

Ачтын меним юрегиме сен яра.

Нечюн, аджеп, копюклеринъ хабара?

Бирер-бирер сёйле корьген халлары,

Косьтер шаат Чатыр дагъы дагълары.

Чырлах-чыплах хувулгъан о халлары,

Айван киби айдалгъан о балалары.

Эллеринде винтовка, автоматлар.

Хатырындамы хылынгъаны солдатлар?

Козьлери думанлы офицерлери –

Эллеринде наганлар – юрьгенлери…

Эвлери ягъма-талав эткенлери,

Сандыхлары халахлав, тинтевлери?

Айт, Ветанымын денизи, айт сырыны –

Кимлер, аджеп, букти сенинъ белини?».

«Москва! Кремль!» –

Бир «ах» чекти Къара денъиз деренден,

О, пускюртти, санки хопту еринден.

Котерильди далгъалар, дагълар киби –

Окурду, инъледи – агълаян киби…

Ойнайдых биз клубда бугунь акъшам,

Фашистлери хувдух, деп, эттих байрам.

Энди, бельким, яшайыш корермиз, дедик.

Шенъли, шенъли йырлашып, биз эглендих.

Анам мени чагъырды: «Кель, балам!», -- деп,

«Хорхусыз, гъамсыз сен юхла», – деп.

Келип кирдим одама, титсиредим,

Халтрай-халтрай, анамдан сув истедим.

Ерде ятан учь хардашым пышылдашып юхлайлар,

Сандырахлап агъаларны, бабаларны сорайлар,

Гъарип анам даянмады, окъурду да агълады,

«Сен оларгъа дженнет вер», - деп Алласына ялварды.

Халпагъымы аларакъ, сачларымы сыйпады,

Опе-опе козьлеримден, яшларыны чагълады.

Сонра бирден джиддийлешип, сёзге башлап сёйледи:

«Динъле, огълум, сёйлееджем, сёзлерими тут», - деди.

«Арслан киби эки агъанъ, девдай киби о бабанъ

Эляк олдулар бу давада, сен олары даима анъ,

Кимлер ичюн, ким ичюн ве не ичюн ольдулер?

Кими, аджеп, хорчалайып, олар дженкке кеттилер?

Пайтахтымыз Маскываны, советлешкен Ветан ичюн?

Раат омюр, байлых берген берекетли колхоз ичюн?

Ерде ятхан учь бала, бир де заиф бу ананъ,

Бизи санъа бырахтылар эки агъан ве бабанъ.

Сенинъ яшынъ даа он беш, джесюр олмах керексинъ,

Эвнинъ башы болгъан сонъ, отьмек тапмах керексинъ».

Озю де – эм дуймагъан, гъарип ана, юхлагъан,

Юху ичинде сандырахлай, даа бир шейлер айтхан.

Он беш яшта «йигит Асан», чохтан энди юхламай,

Ёргъунлыхмы, яшлыхтанмы – аз насихат динълеген,

Бойле татлы юхуда юхлай экен бутюн халкъ

(Истеклернен, фикирлернен, Аллагъа да ялваракъ).

Танъ юхусу эм ширин, файдалы экен,

Лякин буну болерлер, деп ким бильген?..

Бульбуллеринъ йырламай, хушларынъ отмей,

Менсиз сенде яшаянлар, файда гормей,

Багъын-багъчанъ йыхылды, койлеринъ чёкту,

Ах!.. гузель Къырым, дюрбелеринъ сёкулду.

Хопту боран Масквадан – дагъны, ташны титретти,

Бала-чагъа магъраштырды, ят иллерде инглетти,

Сюргюн этти шимале, кимсе бильмей сучуни,

Сыджах дженюп, узах шаркъта о косьтерди кучюни.

Эм сувухтан, ачлыхтан, эм шиддетли сыджахтан

Ярым халкъым махв олду, чыхармы бу ахылдан?

Бир оналмаз ярадыр бу, тапылмаз буна дерман,

Айырдылар Ветанымдан, онмасынлар бир заман…

Мен озюм яш баламан,

Лякин озюм сюргюнде.

Варайдым да яшаяйдым

Бабамнынъ озь коюнде.

Бабам айтхан икяесин

Бир вакъыт мен унутмам,

Бабамнынъ Юрт-Къырымыны,

Ич акълымдан чыкъармам.